Tỉ lệ mắc đột quỵ đang gia tăng ở mức đáng lo ngại đối với cả 2 giới nam và nữ ở mọi lứa tuổi. Mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 230.000 ca mắc đột quỵ mới.

Quá tải bệnh nhân đột quỵ

PGS-TS Nguyễn Hoàng Ngọc, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ thuộc Bệnh viện (BV) Trung ương Quân đội 108, cho biết tỉ lệ bệnh nhân đột quỵ (tai biến mạch máu não) trong thời gian gần đây ở Việt Nam tăng lên đáng kể. Đây là nguyên nhân gây liệt, rối loạn ngôn ngữ, mất cảm giác và trí nhớ, hôn mê và khả năng gây tử vong. Tại các cơ sở y tế số lượng bệnh nhân đột quỵ đến các BV luôn trong tình trạng quá tải. Theo PGS Ngọc, tại BV Trung ương Quân đội 108 lúc nào cũng quá tải bệnh nhân, do đó bệnh nhân thường chỉ được điều trị ổn định qua giai đoạn cấp, sau đó sẽ được chuyển về tuyến dưới điều trị. Nguyên nhân khiến số lượng bệnh nhân đột quỵ tăng cao bởi sự nhận biết của cộng đồng đã nâng cao hơn trước. Trước kia, nhiều người bị đột quỵ không được phát hiện kịp thời bởi cho rằng đó là các bệnh lý mang tính dân gian như cảm gió, cảm lạnh... nên thường tự điều trị và không đến BV. Tuy nhiên hiện nay, nhiều người đã nhận thức về bệnh và được đưa đến cơ sở y tế kịp thời. "Thời gian vàng để cứu sống những người bị đột quỵ đã mở rộng đến 6 giờ; nghĩa là khi bệnh nhân bắt đầu bị đột quỵ cho đến khi được xử trí các biện pháp điều trị đặc hiệu, chỉ có giá trị phục hồi tốt trong 6 giờ đầu" - PGS Ngọc lưu ý.

Người cao tuổi mắc bệnh mạn tính cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm các nguy cơ

Các bác sĩ cho biết nhiều người thường hay nhầm lẫn đột quỵ với trúng gió vì chúng có triệu chứng giống nhau như nhức đầu, xây xẩm. Trong khi đó, theo GS-TS Nguyễn Văn Thông, Chủ tịch Hội Phòng chống đột quỵ miền Bắc, trúng gió (cảm mạo) là từ dùng để chỉ một người bất ngờ cảm lạnh, mệt mỏi, chóng mặt khi thay đổi thời tiết. Còn quá trình đột quỵ diễn ra rất nhanh, nếu không được kịp thời phát hiện, cấp cứu và điều trị đúng cách thì nặng sẽ dẫn đến tử vong hoặc có may mắn qua khỏi thì chịu di chứng tàn tật suốt đời. "Đột quỵ là bệnh lý hệ thần kinh phổ biến nhất hiện nay, đặc trưng bởi hiện tượng máu lên não bị gián đoạn đột ngột với 2 dạng chính là nhồi máu não (tắc mạch) và chảy máu não (vỡ mạch). Lúc này, máu không đến được những vùng chức năng quan trọng để nuôi não nên bệnh nhân nằm trong tình trạng "ngàn cân treo sợi tóc". Khác với trúng gió, mọi người tuyệt đối không "xoa dầu, cạo gió, bế thốc dậy" ở người đột quỵ vì dễ khiến bệnh nặng hơn. Thay vào đó, cần cho bệnh nhân nằm nghỉ trên giường với đầu nâng cao nhẹ và nhanh chóng gọi xe cấp cứu để đưa bệnh nhân đến BV gần nhất" - GS Thông nhấn mạnh.

Đừng vội vàng uống An Cung

Theo PGS-TS Lương Tuấn Khanh, Giám đốc Trung tâm Phục hồi chức năng - BV Bạch Mai (Hà Nội), tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 230.000 ca đột quỵ. Số lượng bệnh nhân bị tàn tật do đột quỵ có xu hướng tăng mạnh, chiếm 90% với nhiều di chứng nặng nề như: liệt nửa người, rối loạn nuốt, thất ngôn, viêm phổi, co cứng, suy giảm trí nhớ, trầm cảm… Đặc biệt, chỉ có 20%-30% số bệnh nhân sau điều trị tự đi lại phục vụ bản thân, 20%-50% đi lại khó khăn và cần sự hỗ trợ của người khác trong sinh hoạt hằng ngày, 15%-25% bệnh nhân đột quỵ phải phụ thuộc hoàn toàn vào người khác. Các thống kê cũng cho thấy 1/3 số người bị đột quỵ sau đó bị liệt nửa người. Sáu tháng sau đột quỵ, gần 2/3 bệnh nhân không thể tự làm các hoạt động bình thường. Có đến 1/5 số bệnh nhân bị mất tiếng nói sau tai biến đột quỵ.

Các bác sĩ cũng lưu ý một trong những sai lầm chết người mà họ từng gặp ở nhiều bệnh nhân bị tai biến mạch máu não không qua khỏi hoặc để lại di chứng nặng nề là do uống An Cung ngưu hoàng hoàn. Nguyên nhân là trước khi nhập viện, được người nhà cho uống An Cung ngưu hoàng hoàn. Hậu quả là máu chảy ồ ạt, bác sĩ cũng không thể cứu được người bệnh, trường hợp cứu được thì di chứng để lại rất nặng. Việc nhiều người rỉ tai, đồn thổi coi An Cung là một thứ thần dược, thực ra không đúng. Bởi nó chỉ tác dụng trong một số trường hợp tắc mạch máu não ở mức độ nhẹ, bệnh nhân có thể uống thuốc được, cảm giác nuốt còn tốt.