Thực ra, các phần mềm trên điện thoại thông minh đều theo dõi người dùng. Các hãng thiết kế hệ điều hành cho smartphone, như Apple, Google, Research In Motion (RIM), Microsoft và Nokia đều thu thập thông tin về vị trí của người sử dụng. Họ cho biết, những hoạt động như vậy đều được thực hiện một cách nặc danh và người dùng không thể bị lộ danh tính.
Thông tin thu thập được đều được đăng tải lên một cơ sở dữ liệu chung do chính các công ty trên quản lý và vận hành. Một phần rất nhỏ được lưu trên điện thoại của người sử dụng. Những thông tin về địa điểm thực chất là những địa điểm cụ thể, cứ không phải là vị trí của các điểm truy cập Wi-Fi cũng như các trạm thu phát sóng gần đó.
Dựa vào các trạm phát sóng di động và Wi-Fi mà Apple xác định được vị trí người dùng. Ảnh: Tech-Buzz.
Họ đang làm gì với dữ liệu của người sử dụng?
Đây là một cách xác định vị trí người sử dụng trong trường hợp không bắt được sóng GPS. Những thông tin ấy rất quan trọng khi sử dụng bản đồ và các ứng dụng smartphone.
Điện thoại sẽ đối chiếu thông tin với cơ sở dữ liệu chung, đồng thời cũng dựa vào thông tin từ các trạm phát sóng và Wi-Fi gần đó. Nhờ đó, Apple, Google và các hãng khác có thể nhanh chóng xác định vị trí của người sử dụng.
Ưu thế của việc xác định vị trí người dùng thông qua những điểm truy cập rất nhanh. Nhưng bất lợi lại nằm ở chỗ thông tin thu được không chính xác. GPS lại gặp phải vấn đề hoàn toàn ngược lại, đó là thông tin về vị trí của người sử dụng thì cực kỳ chính xác nhưng để đạt được kết quả lại phải mất đến vài phút đồng hồ.
Bằng cách ước chừng vị trí của người dùng thông qua các điểm truy cập Wi-Fi và mạng lưới các cột phát sóng, smartphone có có thể xác định vị trí phải bắt sóng vệ tinh GPS, giúp cho quá trình xử lý nhanh hơn.
Tại sao phải sử dụng dữ liệu về vị trí người dùng để biết mạng lưới thông tin nằm ở đâu? Bởi vì phương pháp này không tốn nhiều chi phí.
Trước khi iPhone hỗ trợ GPS, Steve Jobs, CEO của Apple, đã có những tuyên bố hấp dẫn tại hội thảo Macworld 2008, rằng Apple đã hợp tác với Skyhook Wireless để sử dụng tính năng Wi-Fi hotspots nhằm xác định vị trí trên bản đồ Google Maps. Hiện tại, Nokia cũng đã sử dụng Skyhook cho ứng dụng bản đồ Ovi Maps.
Nhưng Apple sớm đã nhận ra rằng tại sao họ lại phải chi trả cho Skyhook trong khi hàng loạt thiết bị của họ đang được sử dụng có thể giao tiếp với các trạm phát sóng Wi-Fi.
Microsoft, công ty có nền tảng người sử dụng điện thoại thông minh nhỏ hơn, cũng đang bổ sung thêm dữ liệu phát triển người dùng bằng những thông tin về vị trí được thu thập bởi các đội tìm kiếm Wi-Fi và các trạm không dây quanh đó.
Google cũng làm một việc tương tự với ứng dụng bản đồ sử dụng trên xe hơi của mình. Công ty này cũng không nói rõ thông tin thu thập được có được sử dụng để xác định vị trí của người dùng Android hay không.
Ai có thể truy cập những dữ liệu đó?
Người sử dụng có thể truy cập những thông tin về vị trí của bản thân trên điện thoại của mình nếu họ biết cách.
Ví dụ, với iPhone, dữ liệu về vị trí có thể được lưu trữ trên máy tính khi người sử dụng kết nối điện thoại và PC. Nhưng Apple cho biết việc này sẽ kết thúc trong đợt cập nhật phần mềm sắp tới của iPhone. Apple cũng sẽ sớm cho phép người dùng mã hoá những thông tin về vị trí trên những thiết bị của mình.
Hiện tại, Apple cho phép người sử dụng truy cập tất cả dữ liệu về vị trí của mình, có thể cách đó vài thàng hoặc thậm chí vài năm. Sau lần cập nhật phần mềm sắp tới, các thiết bị của Apple sẽ chỉ cho phép thu thập thông tin từ 7 ngày trước đó và xoá những thông tin cũ hơn.
Google, Microsoft và RIM không bình luận gì thêm về số lượng thông tin mình đã thu thập.
Người dùng hoàn toàn có thể không cho các công ty trên thu thập dữ liệu về vị trí của mình.
Apple đã tự động bật dịch vụ xác định vị trí đối với tất cả người dùng iPhone, nhưng bạn có thể tắt tính năng này trong mục cài đặt. Tuy nhiên, thông tin về vị trí vẫn sẽ bị thu thập ngay cả khi dịch vụ này bị tắt. Nó chỉ hoàn toàn bị vô hiệu hoá trong đợt cập nhật phần mềm, sửa lỗi sắp tởi của Apple.
Microsoft và RIM cũng bật dịch vụ xác định vị trí một cách mặc định, nhưng đều có thể tắt tính năng này trong mục cài đặt của BlackBerry và Windows Phone.
Google gợi ý người dùng nên chọn lựa những dịch vụ xác định ví trí khi cài đặt thiết bị chạy Android, và nếu như các bước cài đặt bị bỏ qua, hệ thống sẽ tự động không đăng ký dịch vụ cho người dùng. Trong trường hợp tính năng này được kích hoạt, hệ thống Android sẽ hiện lên thông báo giải thích những thông tin như thế nào sẽ được thu thập và hỏi người dùng xác nhận hay từ chối.