Kể từ khi hoạt động vào tháng 7-2013, Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) đã mua nợ xấu ở hàng chục ngân hàng (NH), tỉ lệ nợ xấu đã giảm từ 17% cách đây 2 năm còn 3,25% tại thời điểm cuối năm 2014. Hiện VAMC đang có kế hoạch đẩy mạnh việc mua nợ lên khoảng 200.000 tỉ đồng vào cuối năm 2015. NH Nhà nước Việt Nam cũng đã cam kết đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu bằng cách bắt buộc một số nhà cho vay sáp nhập và số khác phá sản. Theo kế hoạch, NH Nhà nước sẽ cắt giảm số lượng NH từ mức 40 như hiện nay xuống còn 15 vào năm 2017. Trong năm nay, NH Nhà nước dự kiến sẽ có 6 thương vụ sáp nhập NH, trong đó có những trường hợp đã được chấp thuận sáp nhập như NH TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank - STB) với NH TMCP Phương Nam (SouthernBank) và Maritime Bank với MDB.
Cổ phiếu các ngân hàng trên thị trường chứng khoán Việt Nam được xem là còn khá rẻ so với khu vực Ảnh: Hồng Thúy
Thực tế cho thấy trái với sự e ngại ban đầu sau những vụ sáp nhập và mua bán đình đám trên lĩnh vực NH, niềm tin của nhà đầu tư và tâm lý người tiêu dùng dường như đã ổn định trở lại. Cổ phiếu của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank - VCB) và 4 NH có giá trị thị trường lớn nhất Việt Nam đã tăng bình quân 23% trong vòng 3 tháng qua, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 2013 và cao gấp đôi mức tăng của khu vực. Niềm tin này càng được củng cố, khi nhiều số liệu tin cậy cho hay doanh số giao dịch bất động sản tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP HCM đều tăng đáng kể, đặc biệt khởi sắc từ đầu năm 2015. Tồn kho bất động sản đã giảm gần 50% so với hồi đầu năm ngoái. Sự phục hồi của thị trường bất động sản được đánh giá sẽ góp phần tích cực cho sự hồi sinh của nền kinh tế nói chung và lĩnh vực NH nói riêng. Nếu như cuối năm 2012, tỉ lệ nợ xấu của các NH Việt Nam thuộc loại cao nhất Đông Nam Á, trong đó hơn 30% liên quan đến các khoản vay bất động sản; thì nay bảng cân đối kế toán của các NH đang sạch dần. Triển vọng của ngành NH Việt Nam từ mức tiêu cực đã lên mức ổn định từ hồi cuối năm 2014, theo xếp hạng của Moody’s.
Các chuyên gia đánh giá cổ phiếu các NH trên thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào xu hướng phục hồi nhưng vẫn được xem là còn khá rẻ. Số liệu của Bloomberg cho hay 5 NH niêm yết lớn nhất Việt Nam đang giao dịch với P/E 1,4 lần, thấp hơn mức 1,7 lần của các NH Đông Nam Á. Do vậy, đã có khuyến cáo đây là thời điểm tốt để đầu tư; cho dù lợi nhuận của các NH vẫn chịu sức ép do nhu cầu tín dụng thấp và phụ thuộc vào sự phục hồi của nền kinh tế vẫn đang có không ít ẩn số.