Từ các bản làng, đường mòn tỏa ra muôn ngả, chạy qua những phiến đá, cắt ngang những bụi tre hóp, vượt qua bãi đất bằng, tràn ruộng bậc thang. Trông xa, giống hệt dải vải màu vàng. Màu vàng của đất, của đá, y như màu của căn nhà chênh vênh mái dốc.
Đường vào bản, có những cây đào đang ra hoa. Đào xen vào từng đám cỏ. Đào gồng toàn thân đội lên từng đám cỏ, phô những cành, những u, những bướu. Cành đào vươn ra đường, báo hiệu mùa Xuân đã đến.
Mấy ngày trước, trời se lạnh. Dòng suối uốn quanh dưới chân cung ruộng, bốc khói. Hơi nước phả vào không gian lạnh buốt. Chiều qua, cả khối không gian ấy tan biến, nhường chỗ cho ánh nắng, cho gió.
Cây đào phai vùng cao mọc thản nhiên bên đường, trên chân cung ruộng bậc thang. Từng cung ruộng đã được dọn. Trai gái thôn bản đốt nương cày ruộng, sửa lại bờ. Mặt trời tỏa rạng. Cây cỏ, hòn đất bốc hơi. Hơi của màn sương tan loãng, là là bay, mất hút, nhường chỗ cho ánh nắng Xuân.
Xuân về, nắng bừng trên cung ruộng đồi nương, con đường. Xuân về gội lên cành đào từng hạt nắng. Nắng như gội lên cành, lên cây, gọi bật từng nụ chồi. Hoa đào đung đưa theo nắng. Từng cánh đào phai đẹp như nụ cười của thiếu nữ chỉ lối mùa Xuân vào bản.
Mùa Xuân vùng cao mộc mạc, giản dị. Có màu hồng trắng của cánh đào phai, có màu trắng tinh của hoa mận hòa mình vào gió, vào nắng, mang về sắc màu vùng cao. Trước ngày đón Xuân, phụ nữ hẹn nhau dệt thổ cẩm, vẽ hoa văn, dệt lanh làm nên những khăn, những áo mới. Trên bàn thờ tổ tiên sẽ có bánh dầy, bánh gù và chắc chắn không thể thiếu cành đào, cây mía.
Trên con đường tuần tra biên giới, nơi biên cương có dòng suối chảy, kìa cây đào mọc lên từ hốc đá. Dăm ba hòn đá tảng rêu phong đội cả gốc cây. Từng nhành, từng bướu bật lên từng nụ chúm chím màu hồng sang sáng. Anh chiến sĩ biên phòng dừng lại. Phút bâng khuâng, xao xuyến trước cỏ cây hoa lá, ngẩng đầu bóng chim ríu rít phía chân trời xa.
Một cành đào, dù chỉ một cành đào thôi, cũng đã chỉ lối đường về mùa Xuân vùng cao. Cánh hoa đào hồng phai đã là điểm nhấn của vùng trời Tây Bắc. Mỗi độ Xuân về, đào theo những chuyến xe ngược xuôi đón tết.
Đỗ Văn Dinh. Ảnh: Vũ Anh Dũng