Ngày 26-5, Tổng cục Hải quan đã lên tiếng trước thông tin 2 lô khẩu trang do kiều bào ở Hồng Kông và doanh nghiệp ở Đức viện trợ cho Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đến nay đã 6 tháng chưa được thông quan (gửi về nước từ tháng 11 và tháng 12-2021).
Cụ thể đối với 2 lô khẩu trang này, theo Tổng cục Hải quan, lô thứ nhất gồm 29 kiện hàng, gửi về Việt Nam ngày 20-11-2021, chờ làm thủ tục thông quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài. Sau đó, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam đã có công văn gửi Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài về việc tạo điều kiện, phối hợp tiếp nhận khẩu trang viện trợ phòng, chống Covid-19.
Đại biểu Quốc hội Trương Thị Ngọc Ánh phản ánh lô khẩu trang viện trợ chống dịch về tới Việt Nam đã 6 tháng nhưng chưa được thông quan
Cơ quan hải quan ngày 16-12-2021 đã có văn bản phúc đáp, hướng dẫn làm thủ tục hải quan, đề nghị Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam cung cấp quyết định tiếp nhận viện trợ của cơ quan có thẩm quyền, không cần giấy phép nhập khẩu trang thiết bị y tế của Bộ Y tế và phải nộp 1 bản chính văn bản xác nhận viện trợ của Bộ Tài chính.
Theo Tổng cục Hải qua, tính đến nay 25-5-2022, Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam chưa đến Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài để làm thủ tục nhập khẩu cho lô hàng trên. Lô hàng thứ 2 gồm 599 kiện tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất (TP HCM) cũng gặp vướng mắc tương tự.
Tổng cục Hải quan cho biết căn cứ báo cáo của các đơn vị hải quan địa phương và căn cứ quy định pháp luật hiện hành thì việc 2 lô hàng khẩu trang chưa thông quan là do phía Ủy ban Trung ương MTTQ chưa đến làm thủ tục do chưa xuất trình/nộp chứng từ thuộc hồ sơ hải quan. Cụ thể, chưa có Quyết định tiếp nhận viện trợ của Bộ Y tế và Tờ khai xác nhận viện trợ có xác nhận của cơ quan Tài chính (tại thời điểm hàng về Việt Nam).
Sau khi nhận được phản ánh của Đại biểu Quốc hội về việc này, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị hải quan liên hệ với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam để giảm chi phí lưu kho cho 2 lô hàng trên. Trước mắt cơ quan hải quan đồng ý để Ủy ban đăng ký tờ khai và đưa hàng về bảo quản, nộp bổ sung chứng từ còn thiếu trong thời hạn 30 ngày.
Tại Tân Sơn Nhất, lúc 9 giờ 30 ngày 26-5, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã đến liên hệ cơ quan hải quan làm thủ tục và hiện đang khai tờ khai hải quan giấy để đưa hàng về bảo quản do chưa có hồ sơ hải quan theo quy định. Tại Nội Bài, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cũng liên hệ làm việc trong ngày 26-5.
Trước đó, thảo luận tại tổ ở Quốc hội sáng 25-5, bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, cho biết hai lô khẩu trang do một doanh nghiệp ở Đức và kiều bào ở Hồng Kông (Trung Quốc) gửi về từ tháng 11-2021. Lô khẩu trang từ Hồng Kông 1,1 triệu chiếc, gửi về sân bay Tân Sơn Nhất; từ Đức gần 40.000 chiếc gửi về sân bay Nội Bài.
Hải quan yêu cầu có biên bản tiếp nhận tài trợ, MTTQ đã cung cấp. Nhưng sau đó cơ quan này lại yêu cầu có xác nhận của Bộ Tài chính dù bộ cho biết việc này thực hiện theo Nghị định 93 mới về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố, hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
Khi MTTQ Việt Nam làm thủ tục theo Nghị định 93 thì Hải quan yêu cầu hàng tài trợ phải có ý kiến của Bộ Y tế về miễn kiểm dịch lô hàng. "Chúng tôi đã làm văn bản gửi Bộ Y tế, nhưng đến nay chưa được trả lời. Hơn 6 tháng, số khẩu trang phục vụ chống dịch chưa thể thông quan trong khi hàng tháng chúng tôi phải gửi tiền lưu kho. Vấn đề rất bất cập"- bà Trương Thị Ngọc Ánh nêu rõ.