Sách và người

Thật ra, nhận định một con người không hề dễ, càng không dễ khi chỉ thông qua việc nhìn người ta đọc sách. Thế nhưng, nhìn ai đó đọc sách, ta ít nhiều đoán về con người họ được.

Đầu tiên, thấy họ đọc sách gì để đoán xem nhu cầu, sở thích, sự quan tâm... của họ về lĩnh vực nào. Ta cũng có thể nhìn cách họ đọc. Họ đọc lướt, cốt nắm các điểm chính hoặc cốt truyện thì hoặc nhu cầu họ chỉ cần biết bao nhiêu đó hoặc họ là người thiếu kiên nhẫn muốn nắm ngay vấn đề mà không quan tâm các vấn đề có tính căn cơ, nền tảng hoặc các chi tiết. 

Họ đọc và nghiền ngẫm - biểu thị là người không quá vội vàng, ít nhiều cho thấy sự từ tốn, thận trọng. Họ đọc mục lục và tìm đến đúng chỗ quan tâm sau đó đọc cuốn khác - thể hiện là người thực tế, thực dụng, muốn sử dụng kiến thức, thông tin để giải quyết một vấn đề cụ thể, trước mắt. Họ đọc sách một cách uể oải, đọc trước quên sau, để người ta biết rằng mình cũng có đọc sách - thực sự sách đối với họ không có nhiều lợi ích... Tất nhiên là có những trường hợp ngoại lệ.

Ản minh hoạ: Frenchly

Đương nhiên, nên quan sát cách họ ứng xử với cuốn sách. Một người hay tìm mua các cuốn sách đình đám, của tác giả nổi tiếng, dạng best-seller và để trang trọng trong tủ sách gia đình chưa hẳn là người ham thích đọc sách mà có khi đọc vài trang, vài chương để biết đại khái nhằm dễ bề tranh luận, còn sách thì để trưng là chủ yếu.

Một người đọc chăm chú và hay bẻ cong bìa sách, trang sách, gấp trang sách để làm dấu hoặc làm cuốn cong các góc - thường không phải là người yêu quý sách, họ xem sách là công cụ (để nắm bắt kiến thức, để giải trí, để... dễ ngủ) chứ ít nâng niu sách thực sự.

Một người đọc và hay lấy bút viết thẳng vào trang sách, ghi ra bên lề, gạch dưới bất kỳ chỗ nào - là người có cá tính và tự chủ cao, thẳng thắn để lại cảm xúc, suy nghĩ của mình; dường như sách với họ là công cụ và gắn mật thiết với công việc, có khi không xem sách là thứ có thể truyền cho người khác.

Một người đọc và dùng vật phù hợp để kẹp làm dấu, có các ghi chú bằng giấy kẹp trong sách hoặc dán ngoài bìa - thường là người cẩn thận, thường xuyên dùng sách để tra cứu, trích dẫn và có thể xem sách là công cụ hơn là một vật tri kỷ...

Nói chung, ta cũng không nên vội cho ai đó là tốt hay xấu khi nhìn thấy họ ứng xử một cách cụ thể nào đó với sách, bởi không chỉ các trường hợp ngoại lệ mà suy cho cùng, ứng xử thế nào cũng không phản ánh đầy đủ con người. Dẫu vậy, nhiều lần quan sát họ đọc sách, ta ít nhiều hiểu thêm về họ.

Lẽ dĩ nhiên, một người nào đó dù có rất nhiều sách, trân trọng từng trang sách, từng cuốn sách, đọc say sưa, chăm chú nhưng không biết thực hành theo cái đúng, không biết chỗ nào sai và cũng không biết tránh chỗ sai... thì hẳn cũng chỉ là "mọt sách" mà thôi. Với họ, có khi không đọc sách còn tốt hơn!

Vì vậy, phán xét người ta qua hành vi đọc sách cũng nên bằng con mắt thận trọng.