Cần chiếc áo mới, vừa vặn hơn

NQ 54 quy định thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù đối với TP HCM về quản lý đất đai, đầu tư, tài chính - ngân sách nhà nước; quy định cơ chế ủy quyền giữa các cấp chính quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố quản lý. Ngay sau đó, Thành ủy và HĐND thành phố đã ban hành các NQ để triển khai NQ 54; tính đến nay, NQ này đã vận hành thí điểm được 5 năm.

Qua nửa thập kỷ, với quyết tâm cao, TP HCM đã triển khai hiệu quả NQ 54 vào cuộc sống. Nhiều phần việc đã được đẩy nhanh, những chính sách đặc thù sau khi áp dụng vào thực tế đã chứng minh tính đúng đắn và cần thiết. Nhìn chung, NQ 54 tạo tiền đề, động lực tích cực để TP HCM bật xa hơn.

Và cũng từ thực tiễn, những mặt chưa hoàn thiện của các quy định trong NQ 54 và một số hạn chế, bất cập trong phối hợp triển khai giữa TP HCM với các bộ, ban, ngành trung ương đã bộc lộ, dẫn tới hệ lụy là nhiều chỉ tiêu được hoàn thành chậm so với kế hoạch.

Nguyên nhân, bên cạnh yếu tố khách quan như dịch bệnh (Covid-19) thì yếu tố chủ quan - tức là do cơ chế, do con người - chiếm phần nhiều. Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên cũng thừa nhận: Nhiều công việc thành phố triển khai thời gian qua bị vướng quy định (...) Mặc dù TP HCM là đầu tàu kinh tế cả nước nhưng những năm qua đầu tàu này đã bị mất đà và yếu lực mà bản thân nó không thể vượt qua, cần phải được tháo gỡ bằng cơ chế thỏa đáng.

Một trong những "cơ chế thỏa đáng" đó là chính sách mới tiếp nối NQ 54 trong thời gian tới. Ghi nhận kiến nghị của TP HCM, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ kết luận: "Cần tổng kết NQ 54 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù cho TP HCM, đề xuất sửa đổi bổ sung theo hướng nên có NQ mới".

TP HCM là đô thị lớn, có tốc độ tăng trưởng kinh tế gấp khoảng 1,5 lần cả nước. Hai đặc thù lớn nhất của thành phố được xác định gồm đô thị đặc biệt với quy mô dân số và mật độ dân số lớn nhất cả nước; trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước. Thành phố đang đứng trước nhiều thách thức rất lớn, như là hạ tầng không theo kịp và cản trở sự phát triển; tỉ lệ nộp thu ngân sách về trung ương cao nhất cả nước (khoảng 80% tổng thu từ địa bàn, chiếm tỉ trọng gần 25% tổng dự toán thu cả nước), song có tỉ lệ tổng chi ngân sách trên tổng thu ngân sách địa phương thấp nhất cả nước, không bảo đảm phát triển nhanh, bền vững...

Để đầu tàu có thể khởi động, tăng tốc kéo đoàn tàu cả nước vượt qua khó khăn, TP HCM cần có "chiếc áo" mới, vừa vặn hơn. Trước mắt, thành phố mong sớm được tháo gỡ vướng mắc về chính sách hiện tại, tiếp tục thực hiện các chính sách đặc thù, đột phá, phù hợp để vừa huy động cao nhất nguồn lực phát triển vừa nâng cao hiệu quả quản lý một siêu đô thị.