Trung Quốc nóng mặt vì Nhật Bản “can thiệp” chuyện biển Đông

Theo báo cáo mang tên “Biển Hoa Đông – Ngăn ngừa xung đột từ những khủng hoảng tiềm tàng”, được công bố hôm 30-6, đây là một trong số vài vấn đềcó thể làm phức tạp thêm mối quan hệ chính trị Nhật - Trung.

Theo ICG, Tokyo không liên quan đến các tranh chấp ở biển Đông nhưng có tiếng nói phản đối mạnh mẽ những hành động đơn phương khiêu khích của Trung Quốc tại vùng biển này.

ICG lập luận Nhật Bản có lợi ích chiến lược, kinh tế và chính trị quan trọng trong khu vực. Chính quyền Tokyo cũng hợp tác với Washington và các nước Đông Nam Á như một phần của chiến lược “phản ứng tập thể” nhằm đối phó với Bắc Kinh ở biển Hoa Đông.

“Nhật Bản so sánh hành động thay đổi hiện trạng ở biển Đông của Trung Quốc với vấn đề chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư (ở biển Hoa Đông, đang chịu sự kiểm soát của Tokyo nhưng bị Bắc Kinh đòi chủ quyền)” - ICG lưu ý. “Bằng việc nhấn mạnh tầm quan trọng của luật pháp trong việc giải quyết các vấn đề song phương và khu vực, Nhật Bản cho rằng Trung Quốc đe dọa các chuẩn mực quốc tế bằng một loạt hành động (khiêu khích) ở biển Đông”.

Trung Quốc cải tạo đá Châu Viên thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: CSIS

Trong khi đó, Tokyo cũng gia tăng viện trợ cho Việt Nam và Philippines, đồng thời hỗ trợ những nỗ lực của Mỹ nhằm thực thi quyền tự do đi lại ở biển Đông.

Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Shinsuke Sugiyama gần đây tuyên bố nước này đang theo dõi chặt chẽ vụ Philippines kiện yêu sách “đường chín đoạn” phi pháp của Trung Quốc lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tại The Hague – Hà Lan. Tòa này vừa thông báo sẽ đưa ra phán quyết vào ngày 12-7 tới.

Ngoài ra,Thủ tướng Shinzo Abe còn tìm cách sửa đổi Điều 9 của hiến pháp. “Ông Abe tính toán rằng những lo lắng về một Trung Quốc ngày càng quyết đoán sẽ thúc đẩy lập luận của mình về việc nới lỏng các hạn chế quân sự” – ICG tiết lộ.

Bất chấp Trung Quốc không ít lần cảnh báo Nhật Bản không nên “phản ứng thái quá” đối với các hoạt động của Bắc Kinh ở biển Đông, ICG cho rằng Tokyo không cho thấy dấu hiệu muốn ngừng lại.

Hồi đầu tuần này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tiếp tục kêu gọi Nhật Bản không “thổi phồng” tình biển Đông. “Một số người Nhật Bản đã thổi bùng ngọn lửa căng thẳng, cố tình châm ngòi cho sự đối đầu giữa các nước trong khu vực” - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cáo buộc.