Trước khi nhậm chức, Tổng thống đương nhiệm Mỹ Donald Trump ít được các quan chức Trung Quốc biết đến hơn ông Biden - vốn có kinh nghiệm dày dạn về chính trị.
Cho đến ngày 9-11, Trung Quốc vẫn chưa có phản ứng chính thức về kết quả hiện nay của cuộc bầu cử Mỹ. Dù vậy, Thời báo Hoàn cầu tối 8-11 kêu gọi Bắc Kinh liên lạc chặt chẽ với nhóm của ông Biden, đồng thời cảnh báo: "Trung Quốc không nên nuôi ảo tưởng việc ông Biden đắc cử sẽ xoa dịu hoặc đảo ngược quan hệ Trung - Mỹ, cũng như không nên làm suy yếu niềm tin cải thiện quan hệ song phương. Trung Quốc phải trở thành quốc gia mà Mỹ không thể đàn áp hoặc gây bất ổn. Họ cần cho rằng hợp tác với Trung Quốc là lựa chọn tốt nhất để thực hiện lợi ích quốc gia của mình. Đây là nguyên tắc tối thượng".
Ông Biden phát biểu tại Trường ĐH Tứ Xuyên (Trung Quốc) ngày 21-8-2011. Ảnh: AP
Theo Bloomberg, ông Biden đã tổ chức nhiều cuộc gặp với ông Tập Cận Bình, Chủ tịch Trung Quốc hiện tại, vào năm 2011. Tuy nhiên, lập trường của ông đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã trở nên cứng rắn trong thập kỷ qua. Cụ thể, trong khi vận động tranh cử, ông chỉ trích Bắc Kinh về các hành động ở Hồng Kông, chính sách với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương...
Sự thay đổi của ông Biden đối với Trung Quốc phản ánh một sự thay đổi lớn hơn ở Washington. Lưỡng đảng Mỹ bắt đầu đồng thuận về việc coi Trung Quốc là mối đe dọa đối với trật tự thế giới do Mỹ dẫn đầu.
Một khi nhậm chức, ông Biden có thể sẽ tiếp tục chống lại sự mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc, trong khi hợp tác chặt chẽ hơn với các đồng minh của Washington nhằm kiềm chế Bắc Kinh, qua đó mở rộng cuộc cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt.
Sự thay đổi lớn nhất của ông Biden so với ông Trump có thể là cách tiếp cận đối với các đồng minh. Trong khi ông Trump lên án các đối tác truyền thống của Mỹ như Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu không tuân thủ cam kết quốc phòng và gian lận thương mại thì ông Biden cam kết hợp tác chặt chẽ với họ để gây áp lực lên Trung Quốc về các ưu tiên khác nhau, từ quan hệ kinh doanh với Hồng Kông đến công nghệ mạng 5G.
Ông Biden mua kem tại một cửa hàng khi ông tham quan một con hẻm nhỏ cùng con trai Hunter Biden (trái) ở Bắc Kinh - Trung Quốc ngày 5-12-2013. Ảnh: AP
"Ông Biden có thể cố gắng cải thiện quan hệ với các đồng minh, cùng nhau áp chế Trung Quốc. Hiện tại, quan hệ của Mỹ với châu Âu đang xấu đi. Vì vậy, rất khó để tập hợp đồng minh trở lại. Nếu ông Biden cải thiện quan hệ với các đồng minh châu Âu, điều đó sẽ có hại cho Trung Quốc" – cựu quan chức Lãnh sự quán Trung Quốc tại San Fransisco và New York, He Weiwen, cho biết.
Bloomberg dự đoán Trung Quốc đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Ông Tập đã nhiều lần kêu gọi Bắc Kinh "tự lực cánh sinh" trong các lĩnh vực kinh tế chủ chốt. Tuần trước, giới chức nước này nhấn mạnh họ cần xây dựng công nghệ cốt lõi của riêng mình thay vì tìm mua ở nơi khác, bao gồm chip, trí tuệ nhân tạo, mạng 5G và phương tiện tự hành.
Trong khi đó, các cố vấn ở Bắc Kinh nghĩ rằng chính quyền ông Biden sẽ tiếp tục gây sức ép với Trung Quốc về vấn đề nhân quyền ở Hồng Kông, Tân Cương…, đồng thời tiếp tục bán thêm vũ khí cho Đài Loan.