Mỹ quá tham vọng với vắc-xin Covid-19?

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) vừa yêu cầu giới chức y tế các bang chuẩn bị phân phối vắc-xin phòng ngừa bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona (Covid-19) cho các nhóm rủi ro cao sớm nhất là vào cuối tháng 10.

"Nhằm lên kế hoạch ban đầu, CDC đã cung cấp cho các bang những kế hoạch giả định khi họ lập kế hoạch phân phối vắc-xin, trong đó có cả khả năng có được một số lượng vắc-xin hạn chế trong tháng 10 và tháng 11" - phát ngôn viên CDC nói với hãng tin Reuters hôm 2-9.

Trước đó, theo báo The New York Times, CDC hôm 27-8 đã gửi tài liệu cho giới chức y tế công tại mọi bang, vùng lãnh thổ và các quan chức tại 5 thành phố lớn, trong đó phác thảo các kịch bản chi tiết về việc phân phối vắc-xin Covid-19. CDC cho biết đang chuẩn bị 1-2 loại vắc-xin Covid-19 với số lượng giới hạn sớm nhất là vào cuối tháng 10.

Vắc-xin trước hết sẽ được cung cấp miễn phí cho các nhóm rủi ro cao, trong đó có nhân viên y tế, nhân viên an ninh quốc gia, người làm việc trong các dịch vụ thiết yếu và tại viện dưỡng lão… Ngoài ra, người từ 65 tuổi trở lên, dân bản địa và những cộng đồng có nguy cơ lây nhiễm cao được ưu tiên tiêm phòng trước.

Kế hoạch của CDC đề cập các đặc tả kỹ thuật của 2 ứng viên vắc-xin và chúng dường như phù hợp với vắc-xin của Hãng dược Pfizer và Công ty Công nghệ sinh học Moderna Therapeutics. Hai loại vắc-xin này được xem là đang dẫn đầu trong cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 (giai đoạn cuối).

Riêng hãng Pfizer hôm 20-8 cho biết dự kiến tìm kiếm sự thẩm định của chính phủ Mỹ đối với vắc-xin mình sớm nhất là trong tháng 10. Dù vậy, CDC nhấn mạnh kế hoạch của họ chỉ mang tính giả thiết và có thể thay đổi khi có thêm thông tin về tiến trình phát triển vắc-xin.

Một người tình nguyện tham gia thử nghiệm vắc-xin Covid-19 của Công ty Moderna Therapeutics tại TP Detroit - Mỹ hôm 5-8Ảnh: Henry Ford Health System

Theo báo The New York Times, việc phân phối hàng triệu liều vắc-xin với yêu cầu bảo quản ở nhiệt độ âm là một thách thức không nhỏ đối với chính quyền Tổng thống Donald Trump. Các chuyên gia y tế công nhất trí rằng các cơ quan ở mọi cấp của chính phủ nên cấp bách chuẩn bị cho nỗ lực tiêm phòng vắc-xin Covid-19 cho nhiều triệu người Mỹ. Dù vậy, không ít người lo ngại thời gian biểu phân phối vắc-xin vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11 là quá tham vọng và mang động cơ chính trị, từ đó dẫn đến nỗi lo thiếu an toàn.

Thời điểm cuối tháng 10, nếu có, có thể tác động đến cuộc bầu cử tổng thống dự kiến diễn ra sau đó vài ngày (ngày 3-11). Với hy vọng tái đắc cử, Tổng thống Donald Trump đã cam kết chi nhiều tỉ USD cho nỗ lực phát triển vắc-xin Covid-19 sau khi dịch bệnh này khiến hơn 180.000 người tử vong. Đáng chú ý, CDC đã gửi số tài liệu trên ngay trong ngày ông chủ Nhà Trắng hứa hẹn về một loại vắc-xin Covid-19 cho người dân "trước cuối năm nay hoặc thậm chí có thể sớm hơn".

Ông Padmini Pillai, một nhà nghiên cứu về vắc-xin tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), nhận định các cuộc thử nghiệm về hiệu quả của vắc-xin có thể mất nhiều năm để cho ra kết quả đáng tin cậy. Vì thế, sẽ có rủi ro đáng kể nếu phê chuẩn sử dụng một loại vắc-xin trước khi các cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 hoàn tất. Cũng theo ông Pillai, các tác dụng phụ hiếm nhưng nguy hiểm có thể chỉ xuất hiện theo thời gian.

Ngay cả WHO hôm 31-8 cũng bày tỏ lo ngại trước thông tin Washington có thể đẩy nhanh sử dụng vắc-xin Covid-19. Phản ứng này được đưa ra một ngày sau khi ông Stephen Hahn, lãnh đạo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), nói với báo Financial Times (Anh) rằng cơ quan này sẵn sàng cấp phép cho vắc-xin Covid-19 trước khi hoàn tất thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3, miễn là các quan chức tin rằng lợi ích vượt trội rủi ro.