Chuyến thăm lịch sử của Thủ tướng Abe

Thủ tướng Abe sẽ đến bang Hawaii vào ngày 26-12 (giờ địa phương) để tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng trong vụ tấn công tại Trân Châu Cảng, sau đó có cuộc họp thượng đỉnh cuối cùng với Tổng thống Barack Obama.

Chuyến thăm của ông Abe diễn ra 75 năm sau cuộc tấn công lôi kéo Mỹ vào Chiến tranh Thế giới thứ hai và chưa đầy 4 tuần trước khi ông Donald Trump tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ.

Hồi tháng trước, ông Abe là lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp Tổng thống Mỹ đắc cử Trump sau cuộc bầu cử. Sau cuộc họp được sắp xếp vội vã ở TP New York, Thủ tướng Abe gọi ông Trump là “lãnh đạo đáng tin cậy”. Tiếp đó, người sáng lập tập đoàn Softbank của Nhật, ông Masayoshi Son, đã thăm ông Trump và cam kết đầu tư 50 tỉ USD để tạo công ăn việc làm ở Mỹ.

Ông Shinzo Abe sẽ là thủ tướng Nhật Bản đương nhiệm đầu tiên đến thăm Trân Châu Cảng ở bang Hawaii - Mỹ kể từ năm 1951 Ảnh: EPA

Dù vậy, Tokyo vẫn chưa thực sự yên tâm về chính sách của ông Trump đối với mối quan hệ đồng minh giữa 2 nước. Nhiều người Mỹ và Nhật cũng lo lắng rằng 2 nước sẽ trở nên căng thẳng trong tương lai.

Cuộc thăm dò trong tháng 12-2016 của Gallup/Yomiuri cho thấy 41% người Nhật và 40% người Mỹ được hỏi đều nghĩ rằng quan hệ Mỹ - Nhật sẽ trở nên tồi tệ hơn - tỉ tăng mạnh so với năm ngoái.

GS Koichi Nakano, Trường ĐH Sophia (Nhật Bản), nhìn nhận: “Ông Abe lo ngại quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật Bản mà ông đã dốc nhiều tâm huyết bồi đắp sẽ tan vỡ. Ông ấy cố gắng tận dụng chuyến thăm Trân Châu Cảng để nhấn mạnh cho thế giới và tổng thống Mỹ đắc cử thấy được tầm quan trọng của mối quan hệ Mỹ - Nhật”.

Theo Reuters, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga trong tháng này cho biết chuyến thăm Trân Châu Cảng của Thủ tướng Abe thể hiện sự hòa giải. Ông Abe sẽ là đương kim Thủ tướng Nhật đầu tiên đến thăm Trân Châu Cảng kể từ năm 1951 sau chuyến thăm ngắn của cố Thủ tướng Shigeru Yoshida.

Tuy nhiên, Thủ tướng Abe - người tiếp tục cầm quyền ở Nhật Bản đến năm 2021 - sẽ không xin lỗi về việc nước này tấn công bất ngờ căn cứ Hải quân Mỹ ở Trân Châu Cảng vào ngày 7-12-1941 làm chết 2.403 binh sĩ và thường dân, theo người phát ngôn chính phủ Nhật.

Điều này cũng giống với chuyến thăm của ông Obama đến Nhật Bản hồi tháng 5 vừa qua. Khi đó, tổng thống Mỹ cũng không xin lỗi về việc Washington ném bom nguyên tử xuống TP Hiroshima và Nagasaki vào năm 1945, giết chết hàng trăm ngàn dân thường.