Giải vô địch trẻ quốc gia nhiều mùa liên tiếp luôn đạt được số lượng "khủng" về cả VÐV tham dự lẫn số nội dung tranh tài, hiện đã mở rộng đến lứa tuổi U6.
Giải vô địch trẻ toàn quốc 2020 quy tụ gần như toàn bộ lực lượng cờ vua mạnh nhất của cả nước, trong đó có rất nhiều gương mặt tài năng đã tỏa sáng trên kỳ đài quốc tế. Việc dịch Covid-19 bùng phát buộc ban tổ chức phải rút ngắn thời gian thi đấu, kết thúc giải sớm có thể là lý do khiến kết quả một số nội dung bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, khó hình dung được việc những cựu vô địch lứa tuổi châu Á hay thế giới lại thất thế ngay ở đấu trường quốc nội như Nguyễn Lê Cẩm Hiền, Nguyễn Thiên Ngân, Phạm Trần Gia Phúc, Nguyễn Hồng Anh…
Trên thực tế, sẽ không có bao nhiêu kỳ thủ trẻ có thể đi trọn hành trình đến đỉnh cao, bởi chỉ vài năm nữa thôi, đa phần các em sẽ quay lưng với cờ để chuyên tâm vào học văn hóa hoặc theo đuổi một công việc phù hợp.
Nguyễn Hồng Nhung (Hà Nội) giành 3 HCV cá nhân tại giải Ảnh: CHÂU MINH
Không phải không có chuyện xầm xì, thi đấu cờ vua trẻ rất dễ lấy huy chương, bởi có nội dung chỉ trên dưới 10 VĐV tham dự, mở ra cơ hội xuất ngoại và tìm kiếm tiền thưởng từ thành tích thi đấu. Quả là không dễ để kỳ thủ nào cũng được chu cấp kinh phí từ ngành TDTT đi thi đấu. Việc bỏ tiền túi cho con em đi du lịch một chuyến, lại được đại diện màu cờ sắc áo quốc gia làm rộ lên cả một phong trào với nhiều gia đình có điều kiện kinh tế.
Đi sâu tìm hiểu những khó khăn của cờ vua, dễ thấy nhất là việc các tài năng trẻ không được định hướng phát triển từ sớm, gia đình phải "tự thân vận động". Rất hiếm kỳ thủ được tài trợ đầu tư bài bản lâu dài, giúp các em được thi đấu cọ xát nhiều nhằm tích lũy kinh nghiệm và hệ số Elo như Lê Quang Liêm, Nguyễn Anh Khôi, Nguyễn Lê Cẩm Hiền đã và đang được tiếp nhận từ các doanh nghiệp, hay cờ vua Hà Nội từng làm với một số kỳ thủ trẻ.
Nếu làm một thống kê nho nhỏ, hẳn sẽ giật mình với số lượng huy chương quốc tế của cờ vua trẻ Việt Nam trong khoảng nửa thập kỷ trở lại đây. Trong số cả trăm bộ huy chương ấy, không thiếu những tấm HCV nhưng cũng dễ nhận ra các lứa tuổi lớn như U17, U20 không thể so nổi với nhóm kỳ thủ nhí. Càng lên cao càng khó, nhất là khi làng cờ vua mặc định những tài năng trẻ nhất định chỉ khoanh vùng từ 16-19 tuổi.
Điều đó lý giải vì sao danh sách đội tuyển quốc gia 5 năm gần đây chỉ bổ sung được đúng 2 tài năng trẻ là Nguyễn Anh Khôi (nam) và Bạch Ngọc Thùy Dương (nữ). Đây cũng là 2 kỳ thủ U18 hiếm hoi từng giành được chức vô địch quốc gia.