Thuốc ngừa thai được bào chế từ hormone tổng hợp với 2 loại chính: Một dạng có cả 2 hormone estrogen và progesterone (progestin) và loại khác được gọi là viên mini, chỉ chứa progestin.
Tác dụng phụ về sinh dục
Trang tin Medical News Today dẫn tài liệu chuyên môn cho thấy gần 50% phụ nữ sử dụng thuốc ngừa thai bị chảy máu âm đạo giữa kỳ kinh nguyệt. Triệu chứng chảy máu thường xuất hiện sau 3 tháng dùng thuốc và có thể tự khỏi ở 90% trường hợp. Xuất huyết âm đạo có thể do tử cung điều chỉnh khi nội mạc mỏng hơn, hoặc do cơ thể tự điều chỉnh khi mức độ hormone thay đổi. Trong thời gian xuất huyết, tác dụng ngừa thai vẫn còn và người dùng không nên dừng thuốc. Nên gặp bác sĩ trong trường hợp chảy máu hơn 5 ngày hoặc chảy máu nặng hơn 3 ngày. Người dùng thuốc có thể bị mất kinh do một số yếu tố ngoại lai hoặc do bất thường về hormone hay tuyến giáp. Trong thời gian sử dụng thuốc, nếu mất kinh hay có kinh rất ít, người dùng nên thử thai để xem có mang thai và tiếp tục dùng thuốc hay không. Một số người có thể gặp triệu chứng khí hư. Tình trạng này có thể làm tăng hoặc giảm độ nhờn âm đạo và thay đổi tùy theo bản chất của chứng khí hư cũng như ảnh hưởng đến quan hệ tình dục. Trường hợp độ nhờn giảm, người dùng có thể sử dụng chất bôi trơn để cảm thấy dễ chịu hơn. Thông thường, triệu chứng khí hư do dùng thuốc là vô hại. Tuy nhiên, trong trường hợp lo ngại khả năng xảy ra nhiễm trùng, người dùng thuốc nên đến bác sĩ.
Các hormone trong thuốc ngừa thai có thể ảnh hưởng đến ham muốn tình dục và một số người dùng thuốc cho biết họ ít ham muốn hơn. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng đây không hẳn chỉ là do tác dụng của thuốc mà còn nhiều yếu tố khác. Ngược lại, một số người dùng thuốc nhận thấy ham muốn nhiều hơn. Các chuyên gia giả định sự gia tăng này là do những triệu chứng đau đớn liên quan với đau bụng kinh, hội chứng tiền kinh nguyệt, lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung đã giảm bớt do dùng thuốc.
Những triệu chứng khác
Các hormone sinh dục nữ có tác dụng phụ gây nhức đầu hoặc đau nửa đầu, do đó, người dùng thuốc ngừa thai có thể gặp vài triệu chứng nhức đầu khác nhau. Cũng có nghiên cứu cho thấy chứng nhức đầu ít xảy ra hơn ở thuốc chứa liều lượng hormone thấp. Người dùng thuốc có thể thấy quen dần, giảm và hết nhức đầu qua thời gian. Nên hỏi ý kiến thầy thuốc trong trường hợp không thấy giảm bớt. Một số người cũng có thể thấy buồn nôn trong thời gian đầu dùng thuốc nhưng triệu chứng này cũng giảm bớt trong thời gian ngắn. Người dùng có thể cảm thấy ít buồn nôn hơn khi ăn chút gì đó lúc uống thuốc hoặc uống lúc lên giường ngủ. Thuốc ngừa thai cũng có thể khiến ngực căng và to hơn. Tác dụng phụ này có thể giảm bớt sau vài tuần dùng thuốc nhưng nếu người dùng cảm thấy như có khối u trong ngực, căng và đau nhiều thì nên tìm đến bác sĩ. Giảm thức uống chứa caffeine và giảm dùng muối cũng có thể giúp ngực bớt căng. Vài nghiên cứu lâm sàng cho thấy mối liên quan giữa việc dùng thuốc và tình trạng thay đổi thể trọng, phần lớn là tăng cân. Một số người dùng thuốc cho biết có cảm giác như ứ dịch, đặc biệt là ở ngực và hông. Tình trạng tăng cân có thể được giải thích rằng tế bào mỡ có khả năng bị ảnh hưởng bởi estrogen chứa trong thuốc, theo đó, tế bào trở nên to hơn. Các chuyên gia khuyến cáo những người có tiền sử bị trầm cảm nên tham vấn thầy thuốc trước khi dùng thuốc vì đã có nghiên cứu cho thấy một số người dùng thuốc ngừa thai bị trầm cảm và thay đổi cảm xúc bất thường. Mặt khác, sự thay đổi về hormone do thuốc ngừa thai gây ra có thể dẫn tới sự ứ dịch trong cơ thể và do đó có thể làm giác mạc sưng lên hoặc thay đổi hình dạng, khiến người đeo kính áp tròng không thấy vừa vặn nữa. Người đeo kính áp tròng nên gặp bác sĩ nhãn khoa nếu có bất kỳ thay đổi nào về thị lực hoặc có sự khó chịu nào khác.
Một tác dụng phụ khác tuy hiếm xảy ra nhưng khá nguy hiểm là nguy cơ hình thành huyết khối. Nhìn chung, người muốn dùng thuốc nên cân nhắc lựa chọn giữa nhiều biện pháp tránh thai khác nhau qua trao đổi với bác sĩ.
Trị và phòng bệnh
- Thuốc ngừa thai có thể được sử dụng theo chỉ định của thầy thuốc cho mục đích khác như điều hòa kinh nguyệt, rong kinh, đau bụng khi có kinh nguyệt, lạc nội mạc tử cung, hội chứng tiền kinh nguyệt, chứng rậm lông.
- Có thể giúp kéo giảm nguy cơ u nang vú, u nang buồng trứng, viêm vùng chậu và mang thai ở vòi buồng trứng.
- Thuốc ngừa thai cũng có thể được sử dụng để ngừa ung thư buồng trứng và ung thư nội mạc tử cung.