Đột phá trong ghép tạng: Máy “tái sinh” và nuôi gan người ngoài cơ thể nhiều ngày

Theo Medical Xpress, thiết bị đột phá đến từ nghiên cứu dẫn đầu bởi Liver4Life, một tổ chức phi chính phủ hỗ trợ cho các bệnh nhân gặp vấn đề về gan. Nghiên cứu có sự hợp tác của Bệnh viện Đại học Zurich (USZ), ETH Zurich và Đại học Zurich (UZH) - Thụy Sĩ.

Kết quả vừa công bố trên tạp khí khoa học Nature Biotechnology. Báo cáo cho biết thiết bị đã bắt chước cơ thể người một cách chính xác nhất có thể, nhằm tạo điều kiện lý tưởng cho gan người được nuôi dưỡng và trở nên tốt hơn để cấy ghép. Người nhận lá gan hiện đang khỏe mạnh sau 1 năm được phẫu thuật.

Giáo sư - bác sĩ Pierre-Alain Clavien và cộng sự trong ca phẫu thuật ghép tạng đặc biệt dựa trên lá gan vừa được "tái sinh" - Ảnh: USZ

Thiết bị gồm một máy bơi hoạt động như tim nhân tạo, một máy tạo oxy thay thế phổi và một bộ phận lọc máu thực hiện chức năng như thận. Ngoài ra nhiều chất truyền hormone và chất dinh dưỡng được liên tục đưa vào lá gan, thực hiện chức năng của ruột và tuyến tụy. Giống như cơ hoành trong cơ thể người, máy cũng di chuyển gan theo nhịp thở mô phỏng con người.

Nhóm nghiên cứu đã lưu trữ thành công một lá gan trong máy tới 3 ngày, thậm chí còn "tái sinh" nó. Đó là một lá gan ban đầu không được chấp thuận để cấy ghép do thiếu chất lượng.

Việc ghép tạng vốn rất phức tạp, đòi hỏi sự chạy đua về thời gian và cả may mắn, bởi tạng rất dễ hỏng sau khi được lấy ra khỏi cơ thể người hiến. Vì thế không phải bộ phận cơ thể được hiến tặng nào cũng thành công trong việc tìm chủ nhân mới, trong khi danh sách những người chờ được ghép tạng luôn dài và nhiều người đã chết trong thời gian chờ đợi.

Lá gan được nhóm nghiên cứu sử dụng sau 3 ngày dược tưới máu liên tục, kết hợp các liệu pháp nhằm tối ưu hóa sự trao đổi chất... đã cải thiện ngoạn mục về mặt chất lượng, trở nên đủ tốt để cấy ghép.

Một bệnh nhân ung thư trong danh sách chờ ghép tạng của Thụy Sĩ đã được lựa chọn. Ca phẫu thuật ghép tạng vào tháng 5-2021 đã hoàn toàn thành công, bệnh nhân xuất viện sau vài ngày và hiện tại lá gan vẫn đang hoạt động tốt.

"Liệu pháp của chúng tôi cho thấy bằng cách xử lý gan trong máy truyền dịch, có thể làm giảm bớt tình trạng thiếu chức năng của các cơ quan nội tạng người được dùng để cấy ghép" - Medical Xpress dẫn lời giáo sư Pierre-Alain Clavien, Giám đốc Khoa phẫu thuật và ghép tạng, Bệnh viện Đại học Zurich.

Giáo sư Mark Tibbitt, chuyên gia về kỹ thuật cao phân tử tại ETH Zurich, nhấn mạnh: "Cách tiếp cận liên ngành để giải quyết các thách thức y sinh trong dự án này là tương lai của y học."

Liver4Live cho biết họ sẽ tiếp tục tiến đến thử nghiệm lâm sàng trên các bệnh nhân khác để chứng minh tính hiệu quả và an toàn của cỗ máy, mở rộng thành một nghiên cứu đa trung tâm.

Thành công của thiết bị có nghĩa là trong tương lai việc cấy ghép gan - vốn đang là quy trình khẩn cấp - sẽ được chuyển thành một quy trình có thể lập kế hoạch, đem lại hy vọng sống cho nhiều người hơn cũng như tận dụng tối đa nguồn tạng hiến quý giá.