Theo giáo sư Christian Leitz, trưởng dự án Ai Cập học tại Đại học Tübingen (Đức), ngôi đền Ai Cập 2.000 năm tuổi ở trong tình trạng vô cùng hoàn hảo. Khi phục chế, các công nhân chỉ cần loại bỏ lớp bồ hóng bám trên phù điêu bằng rượu và nước cất là những hình chạm khắc với màu sắc nguyên bản đã lộ diện.
Bên trong ngôi đền cổ với một chiếc cột lớn và phần trần nhà chạm khắc tinh xảo, chủ yếu là những phù điêu liên quan đến thiên văn học - Ảnh: AHMED AMIN
Đáng chú ý nhất là việc phục chế đã cho thấy bản thân ngôi đền được sử dụng như một kho tàng thiên văn – nơi các kiến thức đáng nể của người Ai Cập cổ được ghi lại trên các bức tường.
Nhiều hình vẽ mô tả các chòm sao mà chúng ta ngỡ là phát hiện của người hiện đại đã dược hé lộ, với những tên gọi rất "Ai Cập"và cách mô tả đặc biệt.
Phù điêu được chạm và sơn công phu mô tả Bắc Đẩu Thất Tinh - Ảnh: AHMED AMIN
Một bức phù điêu mô tả chòm sao "Mesekhtiu" cho thấy nó chính là Big Dipper (Đại Hùng Tinh hay Bắc Đẩu Thất Tinh) của người hiện đại. Thay vì mô tả hình dáng chòm sao như "gáo nước trời", Bắc Đẩu Thất Tinh của người Ai Cập được đại diện bằng chân của một con bò đực. Theo lý giải trên phù điêu, chòm sao này đại diện cho ác thần Seth, kẻ đang bị một nữ thần chế ngự bằng cách buộc lấy chân bò.
Bên ngoài ngôi đền cổ - Ảnh: AHMED AMIN
Hình ảnh chòm sao Orion (Lạp Hộ hay Thợ Săn) cũng được mô tả rõ trong một phù điêu khác với tên gọi Sah. Nhưng ngoài ra còn một số chòm sao khác mang tên Apedu n Ra (ngỗng của thần Ra). Phần chữ viết mô tả dường như không trùng khớp với bất kỳ chòm sao nào đã biết trước đây. Rất tiếc chòm sao này không có hình đi kèm nên việc đối chiếu rất khó khăn. Một chòm sao bí ẩn khác được thể hiện dưới hình dạng một xác ướp.
Các tác giả cho rằng sẽ cần nghiên cứu kỹ lưỡng hơn những phù điêu thiên văn này. Có thể các phương tiện thô sơ đã khiến người Ai Cập định hình chưa hoàn chỉnh những chòm sao. Nhưng hoàn toàn có khả năng họ đã tìm ra những thế giới ngoài hành tinh chưa từng được người hiện tại biết đến. Việc giải mã bí ẩn này sẽ cần thêm nhiều thời gian.
Toàn bộ ngôi đền rất vĩ đại nhưng hiện chỉ có phần sảnh trước được phục hồi. Đó là một cấu trúc lớn bằng sa thạch, được hỗ trợ bởi 24 cột trụ và 18 cột trang trí, tất cả đều được phủ kín tranh và phù điêu sơn bằng màu thực vật – một công nghệ vượt thời gian và đáng nể của người Ai Cập. Đại sảnh này có kích thước lên tới 37x20x15 m!
Ước tính niên đại của ngôi đền là 2.000 năm. Việc xây dựng và trang trí toàn bộ đền cổ có thể mất khoảng 200 năm. Hầu hết các phù điêu thiên văn được tạo ra ở khu vực… trần nhà. Hiện vẫn chưa rõ làm cách nào những người thợ Ai Cập cổ đại có thể tạo nên những bức tranh tinh xảo ở vị trí chơi vơi và cao đến 15 m như thế.