Thảo luận tại hội nghị, nhiều ý kiến cho rằng hoạt động khoa học - công nghệ nên tập trung vào những nhiệm vụ cụ thể để giải quyết các vấn đề của quốc gia. Hoạt động khoa học - công nghệ nhất thiết phải tạo ra những sản phẩm cân đong, đo đếm được.
Cơ chế nào để phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo cũng là vấn đề được đề cập. TS Hồ Nhật Quang, Chủ tịch Hội đồng trường Trường ĐH Quốc tế (thành viên ĐHQG TP HCM), cho rằng các phát minh lớn đều thuộc các tập đoàn lớn. Vấn đề ở đây là tìm cơ chế chính sách để thúc đẩy mối quan hệ giữa các nhà khoa học với các tập đoàn lớn.
Giám đốc ĐHQG TP HCM Vũ Hải Quân cho rằng trong nhiệm vụ phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo có một số thách thức đang đặt ra.
Một đại biểu phát biểu tại hội nghị
Thứ nhất, là ngân sách chi đầu tư cho con người, mà cụ thể là cho các hoạt động nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học, ngày càng hạn chế. Một phần là do thực hiện chính sách cắt chi thường xuyên đối với các đơn vị thực hiện tự chủ đại học. Thứ hai, là việc đầu tư chưa thực sự có trọng tâm, trọng điểm, cần xây dựng các công trình nghiên cứu trọng điểm phục vụ mục tiêu phát triển của vùng và đất nước. Thứ ba, là hiện các nhà khoa học ĐHQG TP HCM ngoài việc viết bài báo, viết sách, nghiên cứu khoa học còn phải làm thanh quyết toán.
"Không nên biến nhà khoa học thành kế toán viên. Sản phẩm, kết quả nghiên cứu của nhà khoa học nên để các nhà khoa học giám sát lẫn nhau. Khi các nhà khoa học làm đề tài nghiên cứu cần công bố và công khai trên mạng để các nhà khoa học khác giám sát" - ông Quân nói.
Ngoài ra, hai thách thức khác cũng được Giám đốc ĐHQG TP HCM đề cập là vấn đề đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học - công nghệ chưa đáp ứng được sự phát triển và chưa phát huy được hết vai trò của hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học.
Phát biểu tại hội nghị, ông Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, cho biết thời gian tới, bộ sẽ tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó chú trọng đến việc xây dựng thể chế vượt trội, chấp nhận rủi ro và độ trễ trong hoạt động khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo; cần có nỗ lực toàn diện và đồng bộ để tháo gỡ những bất cập trong hệ thống luật pháp và chính sách để khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là các rào cản, vướng mắc từ các cơ chế, chính sách về kinh tế, đầu tư, thương mại; tăng cường nguồn lực xã hội đầu tư cho khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhất là từ doanh nghiệp.