Những năm gần đây, ngành bán lẻ Việt Nam có nhiều chuyển biến và tiến hóa. Nếu trong quá khứ, những loại hình bán lẻ đương đại là rất hiếm thấy. Theo đó, hàng loạt sản phẩm mới xuất hiện trên thị trường, nhiều trung tâm mua sắm mọc lên với những thiết kế thời thượng, cho thấy bán lẻ đang thay đổi từng ngày, và điều này cũng ảnh hưởng khá lớn đến hành vi tiêu dùng. Thêm vào đó, thị trường thương mại điện tử, đơn cử tại Việt Nam, cũng đang lớn mạnh cùng sự phát triển công nghệ thông minh.

Song song, sau một thời gian phát triển khá cầm chừng, các chuỗi cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini cũng trở mình mạnh mẽ, với sự góp mặt của khá nhiều thương hiệu trong nước lẫn quốc tế. Trải qua gần 10 năm tìm đường, trào lưu này đã quay lạị với những diện mạo và chiến lược bài bản hơn từ những thương hiệu quốc tế cũng như sự gia nhập của các đơn vị nội địa. Tại TP HCM, các siêu thị mini và cửa hàng tiện lợi đang xuất hiện ồ ạt với hơn 1.000 địa điểm như Family Mart, B’s mart, Circle K, Ministop, Shop&Go, Vinmart+… đang dần thay thế cho loại hình tạp hóa truyền thống. Sự đổ bộ của 7-Eleven và GS 25 vào thị trường Việt Nam cũng hứa hẹn tạo nên sự sôi động cho sân chơi trên.

Bà Mai Kiều Liên - Tổng Giám đốc Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk) - chia sẻ, thương mại điện tử đúng là một câu chuyện tất yếu trong tương lai và Vinamilk cũng sẽ bị tác động bởi điều này. Ước tính riêng năm 2018, các cửa hàng tiện ích mở ra một cách ngoạn mục, vượt bậc hẳn so với những năm trước đây. Tuy nhiên, điều này nếu nói là lý do khiến tiêu thụ sữa của Vinamilk giảm từ đầu năm đến nay thì không hẳn, bởi tất cả cửa hàng đều có sản phẩm Vinamilk.

Bà Liên phân trần: "Nói về cơ cấu doanh số của Vinamilk, mọi khi doanh số siêu thị, các cửa hàng tiện ích chỉ chiếm khoảng 10%-15% tổng doanh thu, và nó cứ ổn định như vậy suốt trong thời gian rất dài. Đặc biệt riêng năm nay, cửa hàng tiện ích mở mới một cách ngoạn mục, rất là bùng nổ. Cùng với đó, tính cho giai đoạn 1-2 năm trở lại, khi Vinamilk có các cửa hàng tiện ích thì doanh số của cả kênh siêu thị và cửa hàng tiện ích tăng trưởng ngoạn mục".

Điều này bà Liên không phủ nhận không có tác động đến nguồn thu tại các cửa hàng truyền thống. Thực tế, tại các cửa hàng truyền thống, doanh số Vinamilk thời gian trở lại đây không tăng, thậm chí giảm. Ngược lại doanh số từ siêu thị và cửa hàng tiện ích tăng, bù qua sớt lại thì doanh số Vinamilk không bị tác động nhiều. Mặc dù, doanh số có giảm bởi thói quen tiêu dùng đang chuyển dần sang kênh thương mại điện tử, nhưng mức giảm chậm hơn so với tỉ lệ chung của thị trường do Vinamilk chú trọng giành thị phần - người đứng đầu nhấn mạnh.

Được biết, từ tháng 10-2016, Vinamilk đã ra mắt website thương mại điện tử Vinamilk eShop - Giấc mơ sữa Việt - nhằm phân phối các chế phẩm từ sữa do công ty sản xuất bao gồm sữa bột, bột dinh dưỡng, sữa đặc, sữa nước, sữa chua, nước giải khát, kem ăn, sữa đậu nành và phô mai. Về thanh toán, ghi nhận thông qua các hình thức trả trước, trả sau, dùng tiền mặt khi được giao hàng, thanh toán qua thẻ ghi nợ nội địa hay thẻ tín dụng quốc tế phổ biến như Visa, MasterCard, JCB.

Bởi, tất cả sản phẩm Vinamilk đều có mặt ở cửa hàng. "Không có chỗ nào mà cửa hàng không có sản phẩm Vinamilk", bà Liên nói, "Năm nay, đặc biệt với kênh thương mại điện tử công ty cũng đã làm, đó là các cửa hàng Giấc mơ sữa Việt hiện tại".

Hiện, Vinamilk cũng có những bộ phận chăm sóc khách hàng tại hệ thống Giấc mơ sữa Việt, "tuy rằng nó còn nhỏ vì mọi người đi cửa hàng tiện ích, đi siêu thị thì sẵn mua luôn nhiều thứ, còn nếu trên thương mại điện tử thì họ chỉ mua sản phẩm của Vinamilk; chúng tôi vẫn phục vụ bởi xu hướng vẫn là tăng", bà Liên chia sẻ thêm, "Tôi nghĩ là tương lai thì cũng sẽ như các nước trên thế giới thôi, tất cả sẽ giao dịch thương mại điện tử và các cửa hàng truyền thống sẽ gặp khó. Như vậy, doanh nghiệp rõ ràng sẽ phải chuẩn bị, riêng chúng tôi chuẩn bị bằng cách là xây dựng hệ thống Giấc mơ sữa Việt của Vinamilk".

Như vậy, kênh thương mại điện tử là điều tất yếu đang dần thay đổi ngành bán lẻ, doanh nghiệp theo đó cũng dần không đứng ngoài cuộc. Mặt khác, người tiêu dùng Việt Nam đang có sự thay đổi về hành vi tiêu dùng trong năm 2017-2018 so với 2 năm trước đó. Nhu cầu mua sắm thay đổi đáng kể khi các quầy hàng thời trang và đồ gia dụng không duy trì được sức hút đối với người tiêu dùng, đây cũng là kết quả khi mua sắm trực tuyến ngày càng phát triển trong thời gian gần đây, dù dịch vụ thương mại điện tử ở Việt Nam đang ở bước đầu.