Không biết từ bao giờ, chả ram tôm đất đã trở thành một trong những món ăn đặc sản của vùng "đất võ trời văn" Bình Định.
Nguyên liệu chính để làm chả ram tôm đất của người Bình Định là tôm đất tươi sống
Tuy gọi là đặc sản nhưng món ăn này lại rất đỗi bình dân và gần gũi với người dân Bình Định, từ thành thị đến nông thôn, từ quán cóc vỉa hè cho đến nhà hàng sang trọng đều có. Đặc biệt, trong các ngày giỗ hoặc Tết Nguyên đán, hầu như gia đình nào cũng chuẩn bị sẵn món này để cúng gia tiên và chiêu đãi khách.
Nguyên liệu chính làm nên món chả ram tôm đất ở Bình Định khá đơn giản, chỉ gồm tôm đất, thịt ba chỉ và bánh tráng. Tuy nguyên liệu chỉ có vậy nhưng nhờ sự khéo léo trong khâu pha trộn, gói, nướng hoặc chiên, đã tạo nên sự khác biệt của chả ram tôm đất so với các vùng khác.
Chả ram tôm đất truyền thống xưa của người Bình Định thường được làm theo cách băm nhỏ thịt ba chỉ cùng tôm đất tươi và ít hành, ớt, gia vị, rồi xào chín. Sau đó dùng muỗng cà phê xúc nguyên liệu này bỏ vào bánh tráng gạo mỏng được cắt nhỏ thành hình tam giác, rồi cuốn lại như têm trầu, to bằng ngón tay. Gói tới đâu, chả ram được xiên vào que tre tới đó, chừng 5 - 6 miếng chả cho một que là đủ.
Quy trình chế biến chả ram tôm đất của người Bình Định
Các que chả ram xiên sau đó được mang đi phơi nắng khoảng một, hai buổi. Món này được thưởng thức bằng cách nướng hoặc chiên giòn. Khi nướng, phải thoa dầu phụng lên các miếng chả, nướng cho đến khi bay mùi thơm nồng, chả vàng giòn thì ăn được. Chính nhờ dầu phụng mà vị thơm ngon của chả ram càng thêm phần đặc sắc.
Chiên chả ram cũng là một nghệ thuật để chả vừa chín giòn tới mà không bị cháy. Cụ thể, cho chảo lên bếp lửa, khi chảo nóng thì cho dầu ăn vào. Để chả ram có thể giòn lâu thì nặn vào dầu vài giọt chanh. Sau đó, dùng đũa gắp chả ram thả nhẹ nhàng vào trong dầu, trở đều các mặt đến khi thấy chả vàng thì gắp ra đĩa có lót 1 lớp giấy hút dầu.
Chả ram tôm đất muốn ngon phải thưởng thức khi còn nóng sau khi nướng hoặc chiên rồi cuộn ăn kèm cùng với rau sống. Miếng chả ram vàng óng giòn tan ăn kèm với rau sống tươi xanh, cuốn cùng với miếng bánh tráng, sau đó chấm với nước mắm ớt tỏi.
Chả ram tôm đất còn được ăn kèm với rau và thịt luộc
Cắn một miếng bánh tráng cuốn chả ram cùng rau sống, ngay lập tức chúng ta cảm nhận được tiếng lách tách của lớp vỏ giòn rụm vỡ ra từ miếng chả, đầu lưỡi chạm ngay vị ngọt béo của tôm, thịt mỡ, rồi vị cay nồng của nước mắm, vị thanh mát của rau sống. Tất cả hòa quyện với nhau kích thích từng điểm vị giác. Đối với khách phương xa, thử mùi vị này một lần có lẽ sẽ nhớ mãi đến món ăn đặc sản Bình Định mà lại rất đỗi bình dị.