Di tích cấp quốc gia xuống cấp nghiêm trọng

Công trình được xây dựng ngay trên khu vực di tích trận địa pháo Đại đội nữ dân quân Ngư Thủy. Đến năm 2008, công trình này hoàn thành và được bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý, thực hiện tiếp đón du khách đến tham quan. Công trình có tượng cao 6 m, nặng 30 tấn, bằng chất liệu đá trắng cẩm thạch, trong khuôn viên 2.500 m2.

Trải qua thời gian, nhiều hạng mục của công trình tượng đài bị xuống cấp, ảnh hưởng mỹ quan và giá trị lịch sử. 

Nhìn từ bên ngoài, khuôn viên tường rào đã phai màu, xuất hiện nhiều vết nứt, hệ thống đèn chiếu sáng hư hỏng. Đặc biệt, cánh cổng sắt bảo vệ không còn, phần bia chữ ghi thông tin trước cổng mờ nhạt, không còn rõ chữ.

Bên trong khuôn viên tượng đài, rác thải bủa vây, nền gạch nứt vỡ, cây xanh cằn cỗi...

Theo người dân xã Ngư Thủy, trước đây có rất nhiều người dân và du khách thường xuyên đến tham quan. Vài năm trở lại đây, tượng đài xuống cấp, hư hỏng nên không còn thu hút khách ghé thăm.

Ông Nguyễn Quang Thao, Bí thư Đảng ủy xã Ngư Thủy, cho biết công trình tượng đài nữ pháo binh Ngư Thủy là Di tích cấp quốc gia có giá trị di tích lịch sử tiêu biểu, niềm tự hào của người dân địa phương. 

Hằng năm, chính quyền địa phương phối hợp với Đồn Biên phòng Ngư Thủy tổ chức dọn dẹp, tổng dọn vệ sinh môi trường tại khu vực này. 

Theo thời gian và khí hậu miền biển khắc nghiệt, công trình bị xuống cấp, hư hỏng nhưng do là di tích lịch sử cấp quốc gia nên địa phương không có thẩm quyền tu sửa, khắc phục.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Dương Văn Bình, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Lệ Thủy, thông tin trên địa bàn huyện có 21 di tích lịch sử cấp tỉnh và cấp quốc gia. Việc di tích tượng đài nữ pháo binh Ngư Thủy xuống cấp, đơn vị đã nắm được và xác định sẽ đưa vào danh mục trùng tu, tôn tạo trong thời gian tới.

Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy (gọi tắt là Xê gái) được thành lập vào ngày 20-11-1967 với 3 trung đội, có nhiệm vụ phòng thủ bờ biển và đánh chặn tàu chiến Mỹ trên biển, không cho tàu áp sát hải phận nước ta. Vũ khí được trang bị cho đại đội là 4 khẩu pháo 85 ly. Lúc đầu đại đội có 37 chiến sĩ độ tuổi 16-20, sau tăng lên 91 chiến sĩ.

Trong quá trình chiến đấu, Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy đã tham gia nhiều trận đánh ác liệt từ năm 1968 đến 1972, 5 lần bắn cháy tàu chiến Mỹ bằng pháo mặt đất 85 ly. 

Ngày 25-8-1970, Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy được nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Hình ảnh những cô gái anh dũng của Đại đội nữ pháo binh nổi tiếng trong thơ ca, văn học, được cả nước và quốc tế biết đến qua 2 bộ phim "Những cô gái Ngư Thủy" của cố đạo diễn Lò Minh (năm 1968) và "Trở lại Ngư Thủy".