Pin năng lượng mặt trời chi phí thấp, dễ dùng

Ở các vùng sâu, vùng xa, khi nguồn điện lưới chưa phủ tới thì các bộ pin năng lượng mặt trời (NLMT) rất hữu dụng để phục vụ sinh hoạt của người dân.

Đưa ánh sáng về vùng sâu, vùng xa

Một chiếc ghe tạp hóa bán hàng rong ở Đồng Tháp với những tấm pin NLMT phủ rộng trên mui rong ruổi khắp vùng sông nước miền Tây tạo nên hình ảnh lạ, thú vị trong thời công nghệ.

Chủ ghe này sinh năm 1988, là chủ một tài khoản YouTube đạt được nút bạc (có từ 100.000 người theo dõi) chuyên về đời sống bán hàng rong trên sông. Anh cho biết đã bổ sung những tấm pin NLMT trên ghe để có điện phục vụ nhu cầu sạc thiết bị quay dựng video, thiết bị di động, quạt và chiếu sáng, thậm chí cả chiếc tủ lạnh nhỏ bảo quản thực phẩm.

Trong khi đó, bạn Thò Mí Súng, người H’Mông ở Hà Giang - một YouTuber chuyên hoạt động thiện nguyện - đã nhận được tài trợ của một nhà hảo tâm để trang bị 2 bộ đèn NLMT cho 2 gia đình sống tại khu vực cheo leo trên núi cao. Thò Mí Súng cho hay: "Loại đèn này có nhiều loại, giá từ 800.000-900.000 đồng đến 6-7 triệu đồng. Sau khi tham khảo, tôi chọn loại có giá 1,55 triệu đồng với đèn LED 100 W, có thể điều khiển từ xa". Thò Mí Súng đã tự tay lắp đặt một bộ đèn cho căn chòi của 3 mẹ con nằm chênh vênh trên vách núi. Lần đầu tiên trong đời, vào ban đêm, căn chòi của họ có ánh đèn.

Năm 2019, tiếp nối dự án "Mặt trời mơ ước - Thắp sáng hy vọng và tương lai cho Tri Lễ" tặng 1.000 chiếc đèn NLMT cho bà con dân tộc H’Mông ở vùng cao tỉnh Nghệ An, Công ty Điện tử Samsung Vina đã tổ chức chương trình trao 1.000 đèn NLMT cho người dân các bản Huổi Do, Nà Phặng, Pá Hốc của tỉnh Sơn La và 2 xã Khánh Bình Tây, Khánh Bình Tây Bắc, đảo Hòn Chuối của tỉnh Cà Mau. Đây là các bản, xã vùng sâu, vùng xa, địa hình chia cắt, khó tiếp cận lưới điện quốc gia, nguồn sáng không đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của các hộ gia đình.

"1.000 chiếc đèn tựa như "ngàn mặt trời mơ ước" trong đêm tối, không chỉ giúp thắp sáng từng góc học tập, gian bếp hay khu vực sinh hoạt chung trong nhà mà còn sẻ chia ánh sáng hy vọng, kiến tạo ước mơ cho trẻ nhỏ, người dân ở bản làng, thôn xóm" - đại diện Samsung Vina bày tỏ.

Những chiếc đèn NLMT được thiết kế gọn nhẹ, xinh xắn; một mặt lắp pin NLMT bằng chất liệu không bám bẩn và không thấm nước, mặt còn lại lắp đèn chiếu sáng. Chỉ cần sạc pin dưới ánh sáng mặt trời vào ban ngày, đèn có thể thắp sáng suốt 8 giờ, hoàn toàn linh động, dễ di chuyển và chiếu sáng mọi góc trong nhà.

Một chiếc ghe gắn những tấm pin năng lượng mặt trời trên mui. (Ảnh chụp từ clip YouTube)

Cẩn trọng tránh hàng giả

Việc phủ rộng pin NLMT khắp nơi và trong nhiều lĩnh vực cuộc sống là tín hiệu tích cực, có lợi cho môi trường sống.

Trước đây, nhiều học sinh đã được dùng những chiếc máy tính Casio năng lượng kép, chạy bằng pin, bằng năng lượng thu từ ánh sáng mặt trời hay bóng đèn điện. Gần đây, hãng Garmin đã cho ra đời những chiếc đồng hồ GPS dành cho người thám hiểm có thể sạc bằng NLMT.

Việc tìm mua các bộ pin NLMT là khá dễ dàng, từ hầu hết những tiệm bán đồ điện tới các trang bán hàng online. Đa số là sản phẩm từ Trung Quốc, cả loại có thương hiệu kèm xuất xứ "Made in China" lẫn loại "không tên". Người dùng nên cẩn trọng khi mua để tránh hàng kém chất lượng. Giá các loại pin NLMT ở mức phù hợp với người dùng có thu nhập thấp. Hiện một bộ sản phẩm NLMT thương hiệu Việt Nam (gồm 1 tấm pin, 1 quạt bàn và 1 đèn LED) bán online có đăng ký nhãn hiệu giá chỉ 850.000 đồng.

Bộ phận độc hại với người và môi trường là pin tích điện (một dạng bình ắc quy). Còn tấm pin NLMT chỉ hấp thu năng lượng từ ánh sáng mặt trời và chuyển hóa thành điện năng, khác về tính chất với các loại pin, ắc quy tích điện. Do vậy, trong bộ pin NLMT, tấm thu năng lượng không thuộc các loại pin, ắc quy thải được quy định tại Thông tư 36/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (về quản lý chất thải nguy hại); không thuộc danh mục sản phẩm thải bỏ quy định tại Quyết định 16/2015/QĐ-TTg.

Tuy nhiên, việc sử dụng tràn lan các bộ pin này đặt ra yêu cầu xử lý rác thải điện tử khi thiết bị hết hạn dùng, trở thành phế liệu. Cử tri tỉnh Bình Thuận từng đề nghị các ngành chức năng nên có báo cáo đánh giá tác động môi trường và biện pháp xử lý đối với các tấm pin NLMT sau khi hết hạn sử dụng. Họ lo lắng là có lý do bởi thời gian qua, nhiều dự án điện NLMT quy mô lớn đã được triển khai tại khu vực miền Trung và miền Nam.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, về tổng thể, pin NLMT phế thải nếu chôn lấp không đúng quy định có khả năng gây ô nhiễm môi trường đất và nước do phát sinh kim loại nặng. Trong trường hợp xảy ra cháy, pin NLMT có thể thải ra khí độc hại, có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người.