Các start-up (khởi nghiệp) đang đối mặt với suy thoái kinh tế toàn cầu, làn sóng sa thải nhân sự công nghệ, sự gia nhập của nhân sự gen Z vào thị trường lao động và xu thế "hybrid working" (làm việc kết hợp ở nhà và văn phòng). Để vượt khó, nhiều chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp (DN) khởi nghiệp cần thu hút nhân sự, giữ chân nhân tài và đào tạo, phát triển con người.
Đãi ngộ thỏa đáng
Ông Trần Trung Hiếu, Tổng Giám đốc điều hành Công ty CP TopCV Việt Nam (TopCV), cho biết nguồn nhân lực thế hệ gen Z đang chiếm tỉ lệ rất lớn trong các DN khởi nghiệp. Điều đó cho thấy đội ngũ lãnh đạo DN khởi nghiệp sẽ làm việc với thế hệ trẻ nhiều hơn. Đặc trưng quan trọng của nhân sự gen Z là thích ứng nhanh, giỏi công nghệ nhưng nhảy việc cũng nhanh. Theo thống kê của TopCV, 62% nhân sự gen Z nhảy việc đầu năm.
Nguồn nhân lực chất lượng là yếu tố giúp các DN khởi nghiệp phát triển nhanh và bền vững. Trong bối cảnh thị trường lao động biến động, DN khởi nghiệp cần có những chính sách hoạt động, trong đó có nhân sự. Theo ông Hiếu, để phát triển lâu dài, DN khởi nghiệp cần xây dựng thương hiệu tuyển dụng trên những kênh chuyên nghiệp, đón đầu nguồn nhân lực thế hệ trẻ chất lượng cao. Thu hút nhân tài đến với DN bằng những đãi ngộ xứng đáng, có chiến lược cụ thể để giữ chân họ.
Đây là thời điểm tốt để thu hút nguồn nhân lực, đặc biệt là trong năm 2023. "Hiện, cần ưu tiên thu hút nhân tài bằng đãi ngộ cao thay vì tập trung đào tạo nội bộ. Bởi nhân sự chất lượng cao đang nhiều, phù hợp để giúp các start-up hoàn thành những chỉ tiêu kinh doanh. Thời gian để đào tạo nội bộ sẽ làm chậm tăng trưởng của DN khởi nghiệp" - ông Hiếu nhấn mạnh.
Bà Ngô Thùy Anh, người sáng lập và điều hành ứng dụng HASU, đánh giá trong khó khăn, DN nào biết quý trọng nhân sự sẽ vượt qua nhanh hơn. Bà cho biết trong thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, cả 2 công ty và điều hành đều đứng trước nguy cơ phải cắt giảm nhân sự hoặc tạm thời đóng cửa để bảo toàn vốn cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhân sự đa phần là người ngoại tỉnh rất cần việc làm để có thu nhập lo cho gia đình.
"Cuối cùng, tôi quyết định xoay xở để tạo ra mô hình kinh doanh mới, làm mọi cách để ít nhất tất cả nhân sự đều được các khoản lương cơ bản, đủ bảo đảm cuộc sống. Khi hết dịch, các dự án khởi nghiệp của tôi đều tăng trưởng ấn tượng bởi chính những nhân sự cùng nhau vượt khó" - bà Thùy Anh nói.
Start-up giai đoạn này cần xây dựng nội lực, thu hút và giữ nhân tài, hướng đến phát triển bền vững
Chiêu mộ nhân sự chất lượng
Là start-up nổi tiếng trong lĩnh vực công nghệ tài chính của Việt Nam, MoMo hiện có hơn 2.000 nhân viên, trong đó trên một nửa là kỹ sư công nghệ.
Thời gian gần đây, MoMo đẩy mạnh tuyển dụng nhân sự, trong đó có việc thu hút nhân tài người Việt về nước. Chế độ lương, thưởng và đãi ngộ cao đang được MoMo tung ra để đón những nhân sự này. Đây là chiến lược tuyển dụng nằm trong kế hoạch phát triển hệ sinh thái công nghệ theo hướng đổi mới sáng tạo. Để thu hút được nguồn nhân lực từ bên ngoài, đại diện MoMo cho rằng cần có sự chung tay của Chính phủ, với những ưu đãi đặc biệt mang tầm quốc gia như miễn thuế thu nhập cho người lao động, hỗ trợ DN tuyển dụng để tuyển được những nhân sự chất lượng cao.
Bà Phạm Lan Khanh, Giám đốc điều hành FreelancerViet, khẳng định cơ hội tìm kiếm nhân sự freelance (làm việc tự do) chất lượng cao đang mở rộng cho các DN khởi nghiệp Việt Nam. Họ đến từ nhiều DN vừa thông báo cắt giảm nhân sự, nhất là các công ty công nghệ lớn trên thế giới.
Theo bà Khanh, chỉ riêng các vị trí công việc liên quan đến công nghệ, cộng đồng việc làm freelance trên thế giới vừa kết nạp thêm hơn 50.000 thành viên. Chiêu mộ được số nhân sự chất lượng này sẽ giúp các DN khởi nghiệp tăng trưởng nhanh hơn, vươn lên chiếm lĩnh thị trường nhanh chóng. "Thị trường tuyển dụng của nhóm các DN khởi nghiệp trên thế giới và cả tại Việt Nam đang rất sôi động, có DN tuyển đến 300% nhu cầu để chuẩn bị cho các kế hoạch kinh doanh trong năm 2023. Nhu cầu sử dụng nhân sự freelance tại Việt Nam cũng đang tăng mạnh, đặc biệt là những tháng cuối năm 2022" - bà Khanh cho biết.
Xây dựng không gian làm việc số
Theo ông Đỗ Danh Thanh, Phó Tổng Giám đốc phụ trách dịch vụ chuyển đổi số Deloitte Việt Nam, các DN khởi nghiệp cần xây dựng mô hình làm việc thoáng để thu hút nhân tài trẻ. Bởi lao động gen Z ngày càng đặt ra yêu cầu cao với nhà tuyển dụng, ngoài mức lương, chế độ đãi ngộ hay môi trường làm việc, họ còn rất thích những công ty mang được số hóa cao. Ứng viên gen Z thường quan tâm đến các công cụ chat, thích làm việc trên môi trường thực tế ảo nên DN cần xây dựng không gian làm việc số vừa giúp khách hàng nâng cao trải nghiệm và cũng là công cụ thu hút, giữ chân nhân tài.