Bảo đảm công bằng giữa các đối tượng thụ hưởng

Những ngày qua, đã có hàng trăm ngàn người lao động (NLĐ) bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 nhận được tiền hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí ban hành Nghị quyết cho phép tiếp tục chi trả hỗ trợ với đối tượng này.

Thêm 414.000 lao động nhận hỗ trợ

Mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí ban hành nghị quyết cho phép tiếp tục chi trả hỗ trợ đối với NLĐ theo Nghị quyết 03/2021/UBTVQH15 về ban hành chính sách hỗ trợ NLĐ và người sử dụng lao động (NSDLĐ) bị ảnh hưởng dịch Covid-19 từ Quỹ BHTN. Nghị quyết cho phép sử dụng khoảng 1.155 tỉ đồng từ kết dư Quỹ BHTN đến hết năm 2021 để tiếp tục chi trả hỗ trợ đối với NLĐ thuộc đối tượng hưởng theo Nghị quyết 03/2021/UBTVQH15 đã nộp hồ sơ đúng thời hạn.

Đến chiều 19-8, BHXH 63 tỉnh, thành phố đã chi hỗ trợ thêm cho hơn 298.000 người lao động với số tiền 845 tỉ đồng

Trong số hơn 414.000 lao động được tiếp tục chi trả từ nguồn quỹ này, có hơn 119.300 người đã được phê duyệt hồ sơ đề nghị hỗ trợ với số tiền trên 336 tỉ đồng nhưng chưa chi trả do NLĐ kê khai sai thông tin số tài khoản không liên lạc được hoặc vì lý do bất khả kháng họ chưa đến nhận hỗ trợ. Theo BHXH Việt Nam, đến chiều 19-8 thống kê của BHXH 63 tỉnh, thành cho thấy cơ quan BHXH các cấp đã chi hỗ trợ cho hơn 298.000 NLĐ với số tiền 845 tỉ đồng. Trước đó, báo cáo tình hình hỗ trợ từ Quỹ BHTN theo Nghị quyết 116 (gói 30.000 tỉ đồng), Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) cho biết trong quá trình xây dựng chính sách do dự báo đối tượng thụ hưởng chưa sát thực tế nên số tiền hỗ trợ đã lên tới 30.804 tỉ đồng, song vẫn còn nhiều lao động chưa được chi trả. Sau đó, Bộ LĐ-TB-XH đã đề nghị Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tiếp tục chi trả hỗ trợ với những lao động nói trên. Cũng theo Bộ LĐ-TB-XH, kết dư Quỹ BHTN đến ngày 31-12-2021 là 61.459 tỉ đồng, dự toán thu BHTN năm 2022 là 21.880 tỉ đồng, dự toán chi BHTN năm 2022 là 25.585 tỉ đồng. Nếu tiếp tục chi trả cho NLĐ đủ điều kiện và nộp hồ sơ đề nghị theo đúng quy định với số tiền khoảng 1.155 tỉ đồng thì dự kiến tổng chi BHTN năm 2022 là 26.740 tỉ đồng, kết dư của quỹ đến cuối năm 2022 là 56.599 tỉ đồng. Sau khi tiếp tục chi trả hỗ trợ cho NLĐ, kết dư quỹ vẫn bảo đảm an toàn, vì vẫn cao hơn 2 lần tổng chi BHTN năm 2021.

Hỗ trợ kịp thời, đúng thời điểm

Gần một năm trước, ngày 24-9-2021, khi dịch Covid-19 diễn biến căng thẳng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp bất thường, ngay sau đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã ký ban hành Nghị quyết 03, đồng ý sử dụng khoảng 30.000 tỉ đồng từ kết dư Quỹ BHTN đến hết năm 2020 để hỗ trợ NLĐ đang tham gia đóng BHTN. Nghị quyết cũng chốt thời gian hoàn thành việc hỗ trợ NLĐ chậm nhất đến hết ngày 31-12-2021. Theo BHXH Việt Nam, có trên 99% NLĐ nhận tiền hỗ trợ qua tài khoản cá nhân. Dựa trên cơ sở dữ liệu sẵn có nên việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ đề nghị hỗ trợ của NLĐ và NSDLĐ đã được thực hiện nhanh chóng, thủ tục nhanh gọn.

Trong thời gian thực hiện, Nghị quyết 03 được đánh giá là có tính khả thi cao và đi rất nhanh vào cuộc sống, không chỉ tác động trực tiếp đến NLĐ, NSDLĐ mà còn hỗ trợ nền kinh tế. Bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, cho rằng Nghị quyết 03 đã thể hiện đúng đắn, kịp thời quan điểm nhất quán của Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng và ban hành các chính sách nhằm góp phần hỗ trợ NLĐ, NSDLĐ vượt qua khó khăn bị ảnh hưởng dịch Covid-19. Theo bà Thúy Anh, Nghị quyết 03 được NLĐ, NSDLĐ đón nhận, đánh giá cao và cho rằng đây là chính sách hỗ trợ trên diện rộng, trực tiếp, thiết thực, kịp thời, đúng thời điểm. Việc thực hiện chi trả cho gần 13 triệu NLĐ với số tiền 30.804 tỉ đồng; giảm đóng BHTN đối với 346.806 đơn vị sử dụng lao động gần 7.560 tỉ đồng là nỗ lực, cố gắng rất lớn. "Tuy nhiên, việc chưa chi trả đối với những trường hợp đã được xét duyệt và những lao động thuộc đối tượng hỗ trợ đã nộp hồ sơ đúng hạn theo hướng dẫn nhưng chưa được các cơ quan có thẩm quyền xét duyệt đã tạo dư luận không tốt, giảm ý nghĩa của chính sách hỗ trợ NLĐ ở thời điểm họ khó khăn, gây ra áp lực rất lớn cho các cán bộ, công chức, viên chức trực tiếp giải quyết chế độ và cơ quan BHXH tại địa phương" - bà Thúy Anh nói.

Dù những phát sinh đã được giải quyết bằng nghị quyết mới nhưng một số ý kiến cho rằng các cơ quan liên quan nghiêm túc rút kinh nghiệm để làm tốt hơn công tác theo dõi, quản lý danh sách, cơ sở dữ liệu, công tác dự báo và kết nối thông tin trong việc đề xuất ban hành chính sách. "Khi xây dựng chính sách hỗ trợ là phải đơn giản, nhanh chóng, kịp thời, phân cấp, phân quyền mạnh mẽ bởi vì khi NLĐ đang gặp khó khăn thì sự hỗ trợ phải kịp thời là hết sức quan trọng. Để đẩy nhanh việc thực hiện chi trả cho nhóm còn lại, cần có giải pháp xử lý đối với những trường hợp vì lý do bất khả kháng mà không nhận được hỗ trợ, tránh để xảy ra khiếu kiện" - một chuyên gia nêu quan điểm.