Hàng năm cứ đến chặng tháng chín là mùa của nước mưa giải hạn cũng là mùa mưa lụt xứ Quảng quê tôi.

Tháng chín công việc đồng áng đã xem như xong, lúa đã được đưa vào bồ, cây rơm đã được đánh lên cao, heo gà, trâu bò đã ở trong chuồng cùng với thức ăn thực phẩm dự trữ.

Thú bắt cá thật thích thú, nước đục ngầu và dưới sông kia cho bao nhiêu sản vật thiên nhiên. Ảnh: LƯU BÌNH

Sau đó là nỗi lo lắng chằng chắn nhà cửa, chặt cành cao cây xanh trong vườn, khơi thông các cống rãnh, mương nước... là xem như xong mọi việc trong nhà ngoài vườn.

Mọi việc thư thả xong chỉ còn kê cao chân ngồi chờ cơn bão hay chờ mưa chờ gió, lụt lội và ngóng tin tức từ cái ti vi, hay từ cái loa phát thanh chỗ sân bóng góc trước nhà.

Những cơn mưa cho nước về từ nguồn, những dòng sông xuôi đổ về biển mang đục ngầu phù sa từ miền cao về phân phát dọc hai bờ sông quê.

Con sông Yên hiền lành lặng lờ quanh năm mùa này mới được đón nước phù sa, nước dâng lên hai bờ ngâm chân các vạt rau ven bờ cũng là lúc người dân xôn xao với các dụng cụ lưới, vó, lờ, lắc la lắc lẻo trên vai từng người lũ lượt kéo ra bờ sông bắt cá. Đó vừa là thú vui vừa là cách kiếm tiền ngày mưa gió của người làm nông ngày nhàn.

Cá ngạch trứng.

Thú bắt cá thật thích thú, nước đục ngầu và dưới sông kia cho bao nhiêu sản vật thiên nhiên.

Cá chạy trốn mặt nước chảy xiết nhảy loi choi trên lưới, cá ngạnh mắc lưới treo lủng lẳng ngoài lưới chỉ phải tay người mới gỡ được ra. Mớ cá ngạnh trứng luôn được ưa thích nhất trong ngày mưa gió.

Cá ngạch trứng trước khi ăn phải được gỡ cái ngạnh ra chỉ còn xíu thịt đuôi và hai bụng trứng to béo. Món cá ưa thích cho nồi canh chua béo ngậy đây rồi. 

Cá ngạnh vốn đã ngon, không cần nấu cầu kỳ, cá đã cắt ngạnh rửa sạch, ướp chút nước mắm ngon, hành, tiêu, chút ớt bột nếu ăn cay. Phi chút dầu thả cá vào tao cho thấm.

Nào măng chua, khế chua, vài cọng dọc mùng, mấy ngọn rau ngổ, lá hương nhu, trái chuối chát non (chuối hạt)... là nên nồi canh chua thanh vị.

Người miền Trung vốn ăn cay nên nồi canh chua nào cũng bẻ ít nhất hai trái ớt tươi cho vào nồi thì mới đủ vị!

Phụ liệu cho món canh chua thì tuỳ mùa nào thức nấy, đa dạng, không bắt buộc phải có loại gì, chỉ cần có vị chua là được.

Tôi đã qua bao mùa mưa lụt như thế trong đời những cơn mưa và lụt đem phù sa cho đất, đem nụ cười trên mắt người già, đem tiếng cười trong trẻo hồn nhiên của con trẻ trước cánh đồng lúp xúp nước.

Mùa mưa lụt cũng là mùa bắt cá vui nhộn gắn bó bao ký ức tuổi thơ...

Món canh chua cá ngạnh.

Chẳng phải vậy mà các cô gái công chức của tôi đang giờ làm việc ngó qua gương nhìn mưa là thảng thốt nhớ quê, rồi hớt hơ kể lể giấc này là đã theo ra đồng bắt cá, giấc này là đã lội nước lụt vui quá là vui..