Với cách chế biến và nguyên liệu độc đáo, món ăn Huế không thể ngon nếu thiếu đi các loại mắm. Du khách có thể dễ dàng tìm thấy các hũ mắm nhỏ ở chợ Đông Ba để mua về làm quà.
Mắm tôm chua
Là đặc sản Huế mà hầu như du khách nào cũng biết đến. Loại tôm chua ngon là tôm phải tươi, cỡ vừa. Con tôm khi chín có màu đỏ, nước từ tôm và các nguyên liệu khác tạo thành hỗn hợp sền sệt. Mắm có vị ngọt, vị béo của tôm, cay nồng của riềng và ớt, vị chua của các gia vị lên men. Đây còn là món ăn phổ biến trong bữa cơm gia đình ở Huế, ngon nhất khi ăn cùng thịt heo luộc và cơm trắng.
Ngoài ra, nó còn được dùng trong món bánh ướt cuốn tôm chua, một món ăn vặt khá phổ biến vào buổi chiều.
Loại tôm chua ngon nhất ở chợ Đông Ba có giá 100.000 đồng/ kg. Ảnh: Ngân Dương
Mắm cá rò
Cá rò là loại cá gần giống cá cơm nhưng xương mềm, thịt ngọt hơn. Cá sau khi đánh bắt được mang về làm sạch, sao cho không nát thịt, rửa cá phải dùng nước biển. Sau đó, muối cá theo công thức 6 phần cá, 1 phần muối hạt, ướp trong khoảng 15 - 30 phút cho cá thấm đều. Cuối cùng mắm được cho vào lu, vại, nén chặt và ủ trong 30 ngày. Sau khi mắm chín, có thể ăn nguyên con cá, mắm được trộn với riềng, ớt, tỏi nên có vị cay nồng đặc trưng. Mắm cá rò thường được ăn kèm với dưa chuột, rau sống, quả vả non và thịt luộc thái mỏng.
Món thịt luộc chấm mắm cà rò trong bữa ăn của người Huế. Ảnh: Thủy Tiên
Mắm dưa
Món ăn này hấp dẫn người ăn bởi độ giòn, khi nhai tạo nên tiếng rôm rốp vui tai. Nó còn là sự tổng hòa của các hương vị chua, cay, mặn, ngọt. Người Huế thường ăn món này với cơm nóng, đặc biệt vào những ngày mưa lạnh rất hao cơm. Dưa sau khi rửa sạch, cắt nhỏ được ngâm với nước muối pha loãng sau đó đem phơi nắng. Khi miếng dưa đạt yêu cầu sẽ được cho vào các lu nêm chặt. Sau cùng, dưa sẽ được trộn cùng đường, ớt, bột ngọt, mắm nục đã được chưng để tạo ra thành phẩm.
Mắm dưa thường sử dụng dưa gang, đu đủ, cà pháo, ớt... Ảnh: Ngân Dương
Mắm ruốc
Những món ăn nổi tiếng của xứ Huế như bún bò, cơm hến... không thể thiếu mắm ruốc. Có lẽ vì vậy mà nhiều du khách đến Huế sẽ thấy ẩm thực tại đây có hương vị đặc trưng. Mắm ruốc được làm từ con ruốc, con khuyết hoặc con moi (giống con tép nhỏ), có mùi rất nồng và mặn. Nhưng cái hay của mắm là sau khi nấu chín sẽ làm món ăn đậm đà, ngọt nước. Mắm này cũng thường được dùng để nấu các món thường ngày như canh, cá kho...
Ngoài các loại mắm trên, người Huế còn sử dụng mắm trong thành nhiều món như: mực rim mắm, cá rim mắm... để ăn vặt hoặc làm món nhậu.
Du khách có thể tìm mua mắm ở chợ Đông Ba hoặc một số của hàng đặc sản. Một số nhãn hiệu mắm được nhiều người lựa chọn ở Huế là cô Ri, bà Duệ. Khách có thể lựa chọn hộp từ 300 đến 500g, giá trung bình từ 70.000 - 100.000 đồng/ hộp.