Biến người ủy quyền thành chủ sở hữu

Công ty TNHH Kaolin Quảng Bình- Bohemia (viết tắt là QBBK, trụ sở ở TP Đồng Hới) vừa gửi đơn đến các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Bình đề nghị tạm dừng thi hành 2 văn bản trái pháp luật do Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) tỉnh này ban hành. QBBK còn đề nghị công an tỉnh vào cuộc điều tra việc một số đối tượng quấy phá hoạt động sản xuất - kinh doanh của công ty.

“Làm thay” Chi cục Thi hành án

Năm 1998, QBBK được TRADE B.G.M.a.s. (công ty mẹ, gọi tắt là Công ty TBGM của Cộng hòa Czech) đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất sản phẩm kaolin tại Quảng Bình với tổng số tiền trên 35 triệu USD. QBBK do ông Martin Adamec làm Chủ tịch Hội đồng Thành viên (HĐTV), ông Lê Minh Hải làm Tổng Giám đốc - cũng là người đại diện hợp pháp duy nhất tại Việt Nam.

Tháng 7-2015, Công ty TBGM bị Tòa án TP Prague - Cộng hòa Czech tuyên bố phá sản. Ông Jose Cupka được cử làm quản tài viên của TBGM, được giao quyền xử lý 100% số vốn góp của công ty này tại QBBK. Tháng 2-2016, ông Jose Cupka gửi đơn yêu cầu tòa án có thẩm quyền tại Việt Nam công nhận và cho thi hành đối với bản án nước ngoài nêu trên. Sau đó, ông Jose Cupka ủy quyền cho các ông Lưu Tiến Dũng và Otarka Dubec làm đại diện ủy quyền của mình tại Việt Nam.

Tháng 10-2016, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Tòa án TP Prague, xác định bên được thi hành án là ông Jose Cupka, bên phải thi hành án là QBBK.

Công ty TNHH Kaolin Quảng Bình đang vướng rắc rối pháp lý

Đáng nói là ngày 13-3-2017, Phòng Đăng ký Kinh doanh - Sở KH-ĐT tỉnh Quảng Bình đã căn cứ theo bản án, thi hành án nêu trên bằng việc thay đổi giấy chứng nhận đầu tư của Công ty QBBK với chủ sở hữu mới là ông Jose Cupka, người đại diện hợp pháp là ông Trần Văn Hùng với chức danh mới là Tổng Giám đốc Công ty QBBK. Tiếp đó, ông Jose Cupka và đại diện ủy quyền của ông tại Việt Nam yêu cầu Ngân hàng BIDV Chi nhánh Quảng Bình phong tỏa và đóng tài khoản giao dịch của QBBK.

“Công ty mẹ bị tuyên bố phá sản nhưng công ty con đang hoạt động tốt và chỉ là bên phải thi hành án việc trả lại góp vốn cho doanh nghiệp bị phá sản. Không biết căn cứ vào đâu mà Sở KH-ĐT lại cho ông Jose Cupka, chỉ là quản tài viên được chỉ định sang thi hành án, trở thành chủ sở hữu của công ty. Sở đã ban hành văn bản không đúng thẩm quyền và hoàn toàn trái pháp luật” - ông Lê Minh Hải bức xúc.

Trước tình hình này, QBBK có công văn gửi UBND tỉnh Quảng Bình đề nghị giải quyết thi hành bản án thông qua cơ quan thi hành án dân sự để bảo đảm khách quan, đúng pháp luật và phù hợp với hiện trạng góp vốn của TBGM tại công ty.

Quản tài viên không phải là chủ sở hữu

Trước vụ việc phức tạp này, UBND tỉnh Quảng Bình đã lấy ý kiến các cơ quan chuyên môn như Sở Tư pháp, VKSND tỉnh... và được phản hồi bằng công văn, trong đó nêu rõ: “Theo điều 16 - Luật Phá sản năm 2014, quản tài viên không có quyền trong việc điều chỉnh nội dung đăng ký kinh doanh và điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư. Việc này phải do Cục Thi hành án dân sự tỉnh tiếp nhận và ra quyết định”.

Ông Lê Xuân Hòa, Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Quảng Bình, cho biết theo Luật Phá sản, quản tài viên chỉ là cá nhân hành nghề quản lý, thanh lý tài sản doanh nghiệp... mất khả năng thanh toán trong quá trình giải quyết phá sản. Điều này có nghĩa quản tài viên không phải là chủ đầu tư, cũng không có quyền thay thế chủ đầu tư nếu không được tòa án nước ngoài và các chủ nợ của TBGM ủy quyền.

“Theo bản án, quyết định dân sự của Tòa án TP Prague, ông Jose Cupka chỉ có quyền xử lý phần vốn góp của Công ty TBGM tại QBBK, biến thành tiền thu về cho chủ nợ và xử lý khác theo quy định của pháp luật Cộng hòa Czech. Bản án này không đề cập việc ông quản tài viên được quyền đề nghị điều chỉnh nội dung đăng ký kinh doanh và giấy phép đầu tư của Công ty QBBK. Như vậy, ông Jose Cupka càng không phải là nhà đầu tư, chủ sở hữu 100% vốn đầu tư đang tồn tại ở Công ty QBBK” - ông Hòa phân tích.

Trong khi đó, ông Đinh Hữu Thành, Giám đốc Sở KH-ĐT tỉnh Quảng Bình, cho rằng vấn đề này rất phức tạp, sở đã cân nhắc, căn cứ theo luật mới ban hành. “Nếu họ khởi kiện và tòa tuyên chúng tôi ban hành sai thì chúng tôi sẽ thu hồi và vô hiệu giấy phép đầu tư” - ông Thành cho biết.