Theo Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC), tiền gửi ngân hàng của dân cư vẫn giữ xu hướng tăng từ đầu năm đến nay, tuy nhiên mức tăng đang có dấu hiệu chậm lại từ cuối tháng 6 đến nay khi lãi suất huy động các ngân hàng giảm mạnh.

Cụ thể, các chuyên gia tại đây cho biết thanh khoản hệ thống ngân hàng tiếp tục ở trạng thái dồi dào trong quý III nhờ cung vốn VND tăng thông qua hoạt mua ròng ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước và cầu vốn tăng chậm. Trong đó, tăng trưởng tín dụng tính đến cuối tháng 9 mới tăng 6% so với đầu năm, trong khi cùng kỳ năm 2019 tăng 9,4%.

Dòng tiền chảy từ gửi ngân hàng sang chứng khoán?

Điều này là nguyên nhân khiến mặt bằng lãi suất liên ngân hàng duy trì ở mức thấp nhất trong lịch sử trong suốt quý III, dao động trong khoảng 0,2-0,4%/năm.

Vào ngày cuối cùng của quý III, NHNN đã thêm 1 lần cắt giảm lãi suất điều hành 0,5%. Tính từ đầu năm đến nay, cơ quan quản lý tiền tệ đã 3 lần cắt giảm trần lãi suất huy động ngắn hạn (dưới 6 tháng) với tổng mức giảm 1%. Tuy vậy, số liệu mà BVSC có được cho thấy hiệu quả thực tế của những lần cắt giảm lãi suất điều hành trong việc kích thích tổng cầu có xu hướng giảm về những lần sau.

Báo cáo của BVSC cũng chỉ ra lãi suất huy động giảm gần đây có thể là nguyên nhân khiến tiền gửi từ khu vực dân cư tăng chậm lại. Cụ thể, 7 tháng từ đầu năm tăng 7,85% so với cùng kỳ, trong khi trung bình cùng kỳ các năm gần đây đều tăng trên 10%. “Hoàn toàn có khả năng một phần dòng tiền gửi từ dân cư đã chuyển sang các kênh đầu tư khác, trong đó có chứng khoán”, báo cáo nhấn mạnh.

Ngoài BVSC, số liệu từ Trung tâm lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cũng cho thấy lượng tài khoản giao dịch chứng khoán được mở mới trong những tháng gần đây vẫn cao vượt trội so với những năm trước.

Cụ thể, VSD cho biết trong tháng 9, nhà đầu tư trong nước đã mở mới 31.418 tài khoản giao dịch chứng khoán, cao hơn 3.056 tài khoản so với số tăng thêm tháng 8 trước đó. Đây cũng là tháng thứ 2 liên tiếp ghi nhận số tài khoản chứng khoán trong nước được mở mới gia tăng.Ngoài BVSC, số liệu từ Trung tâm lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cũng cho thấy lượng tài khoản giao dịch chứng khoán được mở mới trong những tháng gần đây vẫn cao vượt trội so với những năm trước.

Trong số này, lượng nhà đầu tư cá nhân mở mới trong tháng là 31.340 tài khoản và 78 tài khoản mở mới là của nhóm nhà đầu tư tổ chức.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, các nhà đầu tư trong nước đã mở mới gần 252.800 tài khoản giao dịch chứng khoán, tăng tới 66% (hơn 100.000 tài khoản) so với số tăng thêm cùng kỳ năm 2019. Trong đó, số lượng tài khoản mở mới kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát (tháng 3) ghi nhận được là hơn 224.700 tài khoản, chiếm 89% số tài khoản mở mới từ đầu năm đến nay.

Trong số các tài khoản giao dịch chứng khoán mở mới, phần lớn là tài khoản của nhà đầu tư cá nhân với 252.026 tài khoản từ đầu năm đến nay, trong khi số tài khoản giao dịch chứng khoán mở mới của nhà đầu tư tổ chức chỉ là 736 tài khoản.

Theo các chuyên gia, cùng với lượng tài khoản giao dịch chứng khoán mở mới tăng mạnh trong những tháng gần đây, dòng tiền mới từ các nhà đầu tư cá nhân cũng gia nhập thị trường chứng khoán là nguyên nhân chính giúp chỉ số chứng khoán thị trường Việt Nam vẫn giao dịch tích cực dù chịu nhiều tác động của dịch bệnh.

Ngoài số tài khoản giao dịch chứng khoán của nhóm nhà đầu tư trong nước, tháng 9 cũng ghi nhận 291 tài khoản giao dịch mới từ nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm 248 tài khoản giao dịch của cá nhân và 43 tài khoản của nhà đầu tư tổ chức.Theo các chuyên gia, cùng với lượng tài khoản giao dịch chứng khoán mở mới tăng mạnh trong những tháng gần đây, dòng tiền mới từ các nhà đầu tư cá nhân cũng gia nhập thị trường chứng khoán là nguyên nhân chính giúp chỉ số chứng khoán thị trường Việt Nam vẫn giao dịch tích cực dù chịu nhiều tác động của dịch bệnh.

Lãi suất tiếp tục thấp

Trong báo cáo chiến lược quý IV, BVSC cho rằng tăng trưởng tín dụng trong 3 tháng cuối năm nay sẽ tăng tốc mạnh hơn so với 3 quý đầu năm. Một trong những nguyên nhân đến từ yếu tố mùa vụ và tình hình dịch bệnh đã được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng cho cả năm nay nhiều khả năng vẫn sẽ ở mức thấp, ước tính quanh mức 10%.

Lãi suất huy động tiền gửi của ngân hàng được dự báo duy trì ở mức thấp từ nay đến cuối năm 2020. Ảnh: Hoàng Hà.

Đối với Thông tư 01 về giãn, hoãn các khoản nợ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, các chuyên gia tại đây cho rằng NHNN sẽ sớm có sửa đổi để kéo dài thời hạn của Thông tư này sang năm 2021 nhằm giảm sốc cho hệ thống ngân hàng.

Theo đó, tỷ lệ nợ xấu các ngân hàng thương mại có thể vẫn được kiểm soát ở mức thấp trong quý cuối năm nhưng tỷ lệ nợ xấu tiềm ẩn trên thực tế sẽ cao hơn các con số trên báo cáo chính thức.

Trong tuần gần nhất (5-11/10), Trung tâm Phân tích Chứng khoán SSI - SSI Research ghi nhận không có giao dịch mới trên thị trường mở, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đi ngang ở mức 0,175%/năm với kỳ hạn qua đêm và 0,225%/năm với kỳ hạn 1 tuần.

Lãi suất tiền gửi giảm 0,2-0,4 điểm % ở các ngân hàng thương mại lớn, hiện phổ biến ở mức 3-3,8%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng; 3,7-5%/năm với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng; và 4,9-5,6%/năm với kỳ hạn 12, 13 tháng.

SSI Research cũng cho rằng dù dịch bệnh được kiểm soát và thị trường đã bước vào quý cuối năm thường là cao điểm về nhu cầu vốn, tăng trưởng tín dụng vẫn yếu và thấp hơn khá nhiều (khoảng 2%) so với tăng trưởng huy động. Điều này khiến tiền đồng sẽ tiếp tục trạng thái dư thừa trong hệ thống ngân hàng và lãi suất sẽ đi ngang ở vùng thấp từ nay đến cuối năm.