Ngoài phẫu thuật điều trị, các phương pháp còn lại được gọi là phương pháp điều trị bảo tồn không phẫu thuật. Có lẽ con người sợ bị đau khi phẫu thuật và sợ nhìn thấy máu đổ nên các phương pháp điều trị bảo tồn được nghiên cứu và phát triển mạnh mẽ ở Âu Mỹ hiện nay.

Thông thường khi bị bệnh, mọi người thường nghĩ ngay đến uống thuốc để chữa bệnh. Đó là phương pháp hóa chất điều trị. Từ thời kỳ nguyên thủy con người đã biết sử dụng lá, nhựa, rễ cây và các khoáng vật trong thiên nhiên để chữa bệnh. Ngoài tập quán kinh nghiệm lâu đời, tính dễ dàng áp dụng, tác dụng giảm bệnh nhanh khi thuốc vào cơ thể, là ưu thế không thể chối cãi của phương pháp hóa chất điều trị. Tuy nhiên, khi đưa một lượng hóa chất vào cơ thể, các hóa chất này sẽ có phản ứng hóa học ở cấp phân tử với các hóa chất nội sinh có sẵn trong cơ thể, ngoài tác dụng chữa bệnh, ít nhiều cũng làm xáo trộn các phản ứng cân bằng hóa sinh ở các bộ phận khác, thậm chí có thể gây ra tác dụng nguy hiểm cho các cơ quan khác trong cơ thể. Đây là những nhược điểm cần nghiên cứu khắc phục của phương pháp hóa chất trị liệu. Một số ca tử vong do sốc phản vệ khi dùng thuốc (uống hoặc đưa vào khi truyền dịch) hiện đang làm nhiều bệnh nhân lo lắng khi dùng thuốc chữa bệnh.

Khi uống thuốc nhiều ngày không khỏi, ý nghĩ về phẫu thuật bắt đầu đến với người bệnh trong tâm trạng vô cùng lo lắng. Điều này thể hiện sự thông dụng của phương pháp phẫu thuật điều trị cũng như những rủi ro do phương pháp này mang lại sau khi phẫu thuật. Đặc biệt với các bệnh cơ xương khớp sinh ra do quá trình làm việc nặng sai tư thế hoặc do thoái hóa của cơ thể, phẫu thuật trị liệu thường không giải quyết được tận gốc vấn đề. Người bệnh sau phẫu thuật thường bị tái phát nếu không có thêm những phương pháp điều trị khác hỗ trợ. Ngoài ra, chi phí phẫu thuật cũng là rào cản rất lớn đối với những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn. Dù sao đây cũng vẫn là phương pháp điều trị cổ xưa nhất đồng hành theo suốt quá trình hình thành và tiến hóa của nhân loại.

Phương pháp ứng dụng các hiệu ứng vật lý vào chữa bệnh gọi là vật lý trị liệu

Phương pháp dinh dưỡng điều trị cũng đã có từ lâu đời. Nhưng cây thơm trái lạ, những thực phẩm bổ béo đã được các vua chúa xưa kia sử dụng không chỉ như những vị thuốc bồi bổ sức khỏe, kéo dài tuổi thọ mà còn để chữa nhiều bệnh nan y khác. Ngày nay, biện pháp ăn kiêng theo chế độ ngặt nghèo của người béo phì hoặc liệu pháp bỏ đói tế bào ung thư của Bệnh viện John Hopking Mỹ là những ví dụ điển hình về phương pháp điều trị bằng dinh dưỡng. Ưu điểm của phương pháp này là biện pháp thực hiện dễ dàng, các hóa chất đưa vào cơ thể thường chiết xuất từ thiên nhiên nên dễ được cơ thể hấp thụ. Tuy nhiên, nhược điểm là thời gian áp dụng thường kéo dài và không phải bệnh nào cũng áp dụng được, đặc biệt là với các chứng bệnh về xương khớp thần kinh.

Vì con người có đời sống tinh thần rất quan trọng bên cạnh đời sống vật chất nên phương pháp sinh hoạt điều trị ra đời ban đầu chỉ như biện pháp hỗ trợ, nhưng sau đó đã phát triển thành ngành khoa học có hiệu quả điều trị to lớn. Phương pháp này chú trọng đến môi trường tinh thần, đến các tư thế và nhịp sinh học trong sinh hoạt hằng ngày của người bệnh, đưa ra các giải pháp nhằm kích thích tinh thần và thúc đẩy các trao đổi chất nội sinh trong cơ thể.

Cùng với quá trình tiến hóa, con người càng ngày càng hiểu biết hơn về thế giới và vũ trụ xung quanh. Con người cũng có những hiểu biết vượt bậc về các hiện tượng vật lý như trọng lực, sóng, ánh sáng, cơ học, nhiệt học, vật lý nguyên tử và lượng tử. Con người cũng đã nghiên cứu nhiều về cơ chế phản ứng của cơ thể khi có các hiệu ứng vật lý. Phương pháp ứng dụng các hiệu ứng vật lý vào chữa bệnh gọi là vật lý trị liệu. Với tác động vật lý tới cấp hạt nhân nguyên tử trong các tế bào của cơ thể, hiệu quả điều trị bệnh nhân sẽ đạt mức tối ưu vì huy động tối đa khả năng cân bằng điện hóa sinh trong cơ thể, do đó không xảy ra sốc phản vệ, thời gian điều trị ngắn, chi phí điều trị không cao.

Cũng rộng lớn và phong phú như sử dụng hóa chất để điều trị, việc ứng dụng đa dạng các hiệu ứng vật lý mở ra không gian không giới hạn để điều trị bệnh cho con người. Vật lý trị liệu là phương pháp Tây y, sử dụng các thiết bị tạo hiệu ứng vật lý để điều trị bệnh, không phải chỉ là phương pháp đông y xoa bóp bấm huyệt như nhiều người nghĩ. Với sự đa dạng về giải pháp như trên, các thiết bị vật lý trị liệu cũng vô cùng đa dạng và hiện đang được phát minh, cải tiến liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của phương hướng điều trị không phẫu thuật.