Tiêu tốn nhiều giấy mực của giới báo chí và trở thành cái tên tạo nhiều sóng gió trên thị trường chứng khoán Việt nhiều nhất trong khoảng thời gian qua không ai khác ngoài cái tên TTF (cổ phiếu của CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành) và vị chủ tịch cùng tên Võ Trường Thành.

Mới đây nhất, hội đồng quản trị công ty này đã ra quyết định bãi nhiệm ông Võ Trường Thành khỏi chiếc ghế chủ tịch HĐQT mà nguyên nhân được đưa ra là do ông Thành đã không hoàn thành đầy đủ trách nhiệm và nghĩa vụ của Chủ tịch HĐQT trong tình hình khó khăn khẩn cấp của công ty này.

Như vậy là sau khoảng 23 năm làm chủ một “đế chế” chế biến, xuất khẩu gỗ hàng đầu Việt Nam, ông Võ Trường Thành đành ngậm ngùi ra đi “không trống không kèn” khỏi công ty do chính ông cất công gây dựng và từng vượt qua biết bao nhiêu khó khăn từ thời kinh tế mới giai đoạn đầu mở cửa.

Ông Võ Trường Thành

Hành trình trở thành "Vua Gỗ"

Sự nghiệp kinh doanh đến với ông Thành rất tình cờ. Thuở hàn vi, ông từng là giáo viên dạy toán ở Bình Định nhưng tình thế thay đổi, cuộc sống ở quê khó khăn quá nên ông phải vào Sài Gòn sinh sống và tham gia Thanh niên Xung phong.

Ông nhanh chóng thể hiện được tài năng và trở thành giám đốc lực lượng này ở độ tuổi trẻ nhất mà không phải là đảng viên. Cái duyên đến với ngành gỗ đến với ông khi vì một vài sự cố cá nhân mà ông không được kết nạp vào Đảng và rời Thanh niên Xung phong để ra ngoài khởi nghiệp.

Với số vốn ít ỏi nhưng ông đã gặp may khi mua được một doanh nghiệp nhà nước đang thua lỗ với giá rất rẻ và phát triển nó thành doanh nghiệp ngành gỗ tăng trưởng liên tục trong vòng 20 năm.

Bằng tài năng và sự linh hoạt xoay chuyển tình thế của mình, ông Thành đã đưa doanh nghiệp mình vượt khó khăn và nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, khi mà nhiều doanh nghiệp khác phải đóng cửa.

Năm 2000, ông Thành đã đặt dấu ấn trong sự nghiệp của mình khi trở thành doanh nhân đầu tiên mua lại được một công ty nước ngoài ở Bình Dương và phát triển nó thành đại bản doanh của Gỗ Trường Thành hiện nay.

Trước khi tiến hành niêm yết vào 2008, TTF đạt tốc độ tăng trưởng rất cao với doanh thu tăng mạnh từ khoảng 168 tỉ đồng lên hơn 600 tỉ đồng năm 2007, lợi nhuận ròng cũng tăng mạnh gấp 10 lần chỉ sau 2 năm. Có thể nói, sự nghiệp của ông Thành đã đi lên như diều gặp gió.

Năm 2010, Trường Thành đã tạo tiếng vang khi hợp tác với OJI Paper, tập đoàn sản xuất giấy hàng đầu Nhật Bản thực hiện dự án trồng rừng có quy mô hơn 17 ngàn hecta tại Phú Yên. Ông Thành từng cho biết đây là dự án có quy mô rất lớn và khi đi vào thu hoạch có thể mang lại lợi nhuận cho TTF cả trăm tỉ đồng mỗi năm.

Chỉ 3 năm sau khi niêm yết, TTF đã có mức tăng trưởng doanh số kỷ lục, đạt gần 3.000 tỉ đồng doanh thu trong năm 2011, đưa TTF trở thành một trong những doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất Việt Nam. Tên tuổi của ông Thành và công ty của mình cũng trở nên nổi tiếng trong lĩnh vực kinh doanh gỗ cũng như quen thuộc với nhà đầu tư và thị trường chứng khoán.

Những ngày "giông bão"

Những tưởng tương lai xán lạn phía trước sẽ dành cho Gỗ Trường Thành khi mà doanh nghiệp này đang có tốc độ tăng trưởng doanh thu mạnh. Và dự án trồng rừng hợp tác với OJI được kỳ vọng sẽ mang đến tương lai màu hồng cho TTF. Thế nhưng ít ai ngờ rằng, đằng sau sự hào nhoáng lại là một bức tranh u tối.

Việc dự trữ một lượng lớn những loại gỗ đắt tiền dành cho xuất khẩu đã khiến TTF chịu mất mát khi khủng hoảng kinh tế toàn cầu ập đến vào năm 2008. Khủng hoảng kinh tế khiến khách hàng không đặt những loại gỗ đắt đỏ nữa, mà chỉ xài đồ rẻ tiền. Thị trường quay ngoắt 180 độ, TTF bị chôn vốn trong khi thiếu tiền để làm những mặt hàng rẻ hơn phục vụ thị trường.

Việc trồng rừng với mục đích chủ động nguồn nguyên liệu để phát triển bền vững thì hóa ra lại góp phần đẩy doanh nghiệp này đến với bề vực sụp đổ khi mà nguồn vốn tài trợ cho dự án lại là vốn vay. Lạm phát phi mã đẩy lãi suất cho vay lên cao khiến TTF rơi vào tình cảnh khốn đốn.

TTF cùng lúc phải đối mặt với doanh số cũng sụt giảm mạnh, trong khi chi phí lãi vay lớn đã đưa doanh nghiệp vào tình thế nguy kịch, mất khả năng thanh toán.

Cục diện lúc đó đã có những xoay chuyển với những tình tiết hết sức bất ngờ. Bằng những việc làm chưa có tiền lệ, ông Võ Trường Thành đã xoay chuyển được tình thế để đưa TTF trở lại mạnh mẽ .

Ông là người đầu tiên mua doanh nghiệp nước ngoài, ông lại là người đầu tiên phát hành cổ phiếu dưới mệnh giá đồng thời cũng là doanh nghiệp tư nhân đầu tiên thuyết phục được DATC mua nợ. Kế đến là câu chuyện phát hành thành công khoản vay chuyển đổi 1.200 tỉ đồng cho công ty con của Vingroup (VIC) là Công ty CP Đầu tư Xây dựng Tân Liên Phát vào cuối năm ngoái.

Với một loạt những giải pháp được thực thi cùng với “chiếc phao” đến từ Tập đoàn Vingroup, cổ phiếu TTF đã được nhà đầu tư săn đón trên thị trường với kỳ vọng nhờ nguồn lực của VIC, TTF sẽ bay cao bay xa…

Ông Võ Trường Thành trong cuộc trao đổi với Phóng viên tại nhà riêng.

Ông Võ Trường Thành cũng từng chia sẽ với cổ đông rằng việc trở thành công ty con của VIC sẽ giúp công ty phát triển mạnh hơn. Phần vốn của gia đình ông tại TTF giảm xuống nhưng giá trị thì lại tăng lên. Cổ đông cũng tin là như vậy, khi giá cổ phiếu TTF ngấp nghé dưới ngưỡng 30.000 đồng/cổ phiếu, nhiều đồn đoán cho rằng thời gian tới cổ phiếu TTF sẽ vượt lên mức 50.000 đồng/cổ phiếu và cao gấp cả chục lần so với mức giá khủng hoảng.

Ông Thành khi đó còn được bầu làm chủ tịch hội đồng quản trị Công Ty Cổ Phần Khoáng Sản và Xây Dựng Bình Dương (BIMICO - KSB), một doanh nghiệp khai thác đá xây dựng có hiệu quả kinh doanh rất tốt trên sàn chứng khoán TP HCM.

Đó là thời điểm mà nhiều người cho rằng ông Thành cùng gia đình đã tiến lên nấc thang cao hơn trong sự nghiệp. Uy tín cũng như khả năng chèo lái con thuyền TTF vượt bão của ông đã gây tiếng vang trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Giá trị tài sản của gia đình ông cũng đã tăng lên đáng kể. Và lẽ dĩ nhiên, nhiều cổ đông và nhà đầu tư cũng vô cùng hào hứng khi giá cổ phiếu TTF lên cao.

Những tưởng đó là một kết cục hoàn hảo của vị doanh nhân này. Thế nhưng, với những bê bối vừa được phanh phui gần đây, ông chủ của Gỗ Trường Thành đã phải ra đi sớm hơn dự kiến.

Sự việc là công ty CP Đầu tư Xây dựng Tân Liên Phát (cổ đông lớn của Trường Thành) đột ngột thông báo tạm dừng chuyển đổi khoản nợ 1.202 tỉ đồng của Trường Thành vì phát hiện “sai lệch nghiêm trọng” trong việc ghi nhận hàng tồn kho và nợ khó đòi.

Theo kết quả kiểm kê, Ernst & Young đã phát hiện TTF thiếu tới 980 tỉ đồng hàng tồn kho so với báo cáo và khoản dự phòng phải thu khó đòi ngắn hạn của TTF đã được điều chỉnh lên mức 258 tỉ đồng (cập nhật tại thời điểm 30-06-2016). Kết quả sau khi kiểm toán đã khiến lỗ lũy kế của TTF đến cuối quý II là 1.082 tỉ đồng, bay mất 75% vốn điều lệ của công ty này.

Sự việc này đã gây chấn động giới đầu tư, bởi lẽ trong kỳ đại hội đồng cổ đông bất thường diễn ra vào tháng 7, chưa ai được biết rõ con số “sai lệch” lại lớn đến như vậy. Và sự sai lệch này ai sẽ là người chịu trách nhiệm?