Nhưng hiện nay, khách hàng có thể dễ dàng mua được những chiếc điện thoại nhái, giống sản phẩm chính hãng đến 99% chỉ với giá trên dưới 4 triệu đồng. Điều đáng nói là những chiếc iPhone này được bán tràn lan, công khai trên các trang mạng xã hội, tại các cửa hàng điện thoại nhỏ lẻ và thậm chí cả các hệ thống phân phối điện thoại lớn.

Tràn lan từ cửa hàng trực tuyến đến siêu thị

Trên Internet, chỉ cần gõ cụm từ Iphone Đài Loan hay iPhone Hồng Kông (Trung Quốc), lập tức hàng loạt kết quả hiện ra. Click vào một đường link hiện lên ở trang 1, chúng tôi nhận được lời giới thiệu bằng video quảng cáo về iPhone 6 “hàng Đài Loan”, tức hàng nhái loại 1. Người đăng video tỉ mỉ đưa ra các bằng chứng để chứng minh chiếc Iphone nhái này chẳng khác là mấy so với chiếc Iphone thật, thậm chí nhiều người bán hàng cũng khó mà nhận ra nếu nhìn bằng mắt thường.

Theo lời quảng cáo thì doanh nghiệp này là đơn vị nhập khẩu và phân phối rất nhiều điện thoại nhái của các hãng điện thoại đời mới hiện nay, chuyên đổ buôn cho các cửa hàng. Trên một website thương mại điện tử lớn và uy tín, những gian hàng bán iPhone 6 Plus hàng nhái cũng có giá khoảng 3,9 triệu đồng. Và để tạo lòng tin cho người mua, thậm chí những gian hàng này còn bỏ tiền ra để được gắn mác gian hàng đảm bảo.

Không chỉ trên mạng xã hội, ngay ở những cửa hàng lớn nhỏ, bạn cũng dễ dàng được giới thiệu những chiếc iPhone cùng chủng loại, thậm chí ở cả các trung tâm thương mại lớn. Trong vai người mua điện thoại iPhone, chúng tôi tiếp cận nhiều cửa hàng điện thoại nhỏ khác nhau. Ở đây, rất nhiều chiếc điện thoại iPhone 5, 5s, 6, 6 plus giá rẻ được người bán đưa ra. Ví như một chiếc điện thoại iPhone 5s được giới thiệu là hàng Hồng Kông chỉ có giá khoảng 1,2 triệu đồng. Theo cảm quan thì dù là hàng nhái, nhưng nếu là người tiêu dùng thông thường thì khó mà phân biệt được sự khác nhau so với  hàng chính hãng bởi tất cả các chi tiết đều giống nhau.

Không chỉ vậy, khi bước chân vào một trung tâm thương mại lớn là Big C Thăng Long, chúng tôi cũng không khó để tìm được những chiếc điện thoại như vậy. Ghé vào một cửa hàng bán điện thoại lớn tại trung tâm này, một chiếc điện thoại iPhone 6 plus giá chính hãng khoảng 20 triệu đồng thì ở đây đang được rao bán với giá 4 triệu đồng. Khi chúng tôi hỏi có thể bớt được không, nhân viên bán hàng cho biết, nếu lấy họ sẽ để giá 3,8 triệu đồng.

Theo lời giới thiệu của nhân viên này thì đây là điện thoại Iphone được sản xuất tại Đài Loan, y như thật không khác gì so với iPhone xịn, thậm chí còn check được cả IMEI (nhân viên check thử cho chúng tôi xem và khẳng định không khác một chi tiết gì). “Cửa hàng nhà em khách hỏi iPhone 6 Plus, đưa xem mẫu này khách không biết được.

Chúng em toàn đổ buôn cho các cửa hàng thôi, chứ bán thế này lãi bao nhiêu” - nhân viên này nói. Giải thích về sự giống nhau đến từng chi tiết giữa chiếc điện thoại nhái và chiếc điện thoại chính hãng, nhân viên cửa hàng cho biết sở dĩ vậy vì tất cả những chiếc điện thoại này đều được gia công tại Trung Quốc.

Điện thoại chính hãng thì phải qua nhiều bước trung gian, từ Trung Quốc phải đó nhập sang các nước khác như Mỹ, Anh, Nhật Bản… rồi mới được nhập khẩu quay về Việt Nam, lại bán trong các cửa hàng chính hãng, phải chịu thuế nên giá thành cao hơn. Còn những chiếc Iphone bán tại đây, vì được xách trực tiếp từ Trung Quốc về Việt Nam, lại không phải chịu thuế nên mới có giá rẻ như vậy. Để tạo niềm tin, cửa hàng cho biết sẽ bảo hành 6 tháng phần cứng và 1 năm phần mềm cho mỗi chiếc điện thoại.

Sự thực iPhone giá rẻ

Theo lời tuyển cộng tác viên bán hàng của một người đăng trên mạng xã hội, chúng tôi đã quyết định thử đến xin làm cộng tác viên. Khi chúng tôi xin địa chỉ công ty hay văn phòng để đến giao dịch thì người này hẹn ở một quán trà đá, vì “vào công ty sao được, hàng này là hàng chui, có phải hàng thật đâu”. Sau khi tư vấn cho chúng tôi tất cả các đặc điểm của chiếc Iphone nhái, anh này cũng khẳng định những chiếc Iphone này được bảo hành đến 1 năm phần mềm.

Tuy nhiên, người này cũng không quên tư vấn cho chúng tôi trong quá trình bán hàng: “Nói chung chỉ nên bán trên mạng xã hội, cho người không quen thôi chứ đừng bán cho anh em bạn bè”. Một địa chỉ khác, chúng tôi cũng phải giao dịch ở ngoài đường hay thậm chí ở một cửa hàng bán gạo. Một người bán khuyên phóng viên, với những chiếc điện thoại chỉ một vài triệu đồng như thế này thì chỉ cho ai đó “cần công việc” thôi chứ không phải là để dùng.

Thâm nhập một “chợ táo” bán buôn hàng nhái ở Móng Cái, Quảng Ninh, những chiếc điện thoại Iphone đủ chủng loại được bày bán khắp nơi, cùng có xuất xứ Trung Quốc. Một người bán hàng không ngừng thuyết phục với chúng tôi: Không phải trong chợ thôi đâu, mà em ra ngoài cửa hàng cũng đều là hàng Trung Quốc hết, nói là hàng công ty nhưng xuất xứ Trung Quốc hết.

Theo những chủ buôn này thì những chiếc điện thoại Iphone nhái được nhập từ Thẩm Quyến, Trung Quốc, khách chỉ cần đặt trước một ít tiền là 2-3 ngày sau có hàng. Iphone nhái ở đây được gọi theo các mã số khác nhau là 1978 và 2013.

Một chủ hàng cho biết 1978 là hàng dựng, kể cả hàng có imei. Sau khi “dựng” xong thì những chiếc iPhone này được tạo một dãy số imei bất kỳ, nhưng lại không thể tra được trên trang chủ của Apple. Hoặc cũng có thể tinh vi hơn, những chiếc iPhone này được sử dụng IMEI của những chiếc iPhone đã bỏ, đã hỏng, như vậy khách hàng vẫn có thể kiểm tra được IMEI trên trang chủ Apple. Còn 2013 là những chiếc iPhone nhái được nhập từ Trung Quốc về.

Ai chịu trách nhiệm?

Cuồng iPhone. Đó là xu hướng của rất nhiều bạn trẻ Việt Nam. Khi chưa đủ điều kiện chi ra một số tiền lớn để mua một chiếc điện thoại đắt tiền, thì mua hàng nhái là lựa chọn “hợp lý, họ vẫn được sử dụng một chiếc điện thoại thời thượng, giá lại chỉ rẻ bằng 1/5, 1/6 giá chính hãng.

Vâng, đó chính là lý do mà những chiếc iPhone hàng dựng, hàng nhái tung hoành khắp nơi, từ các làng quê đến thành phố, đến các trung tâm thương mại như thời gian gần đây. Và, đương nhiên, trong kinh doanh, mua bán hàng nhái, hàng giả là vi phạm pháp luật. Vậy ai sẽ là người chịu trách nhiệm.

Khi được chúng tôi đặt câu hỏi về việc những chiếc iPhone nhái được bán công khai trên website vật giá, đại diện của trang thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam này cho rằng việc kiểm soát thông tin, quản lý chất lượng hàng hóa bán trên website là rất khó. “Trách nhiệm của chúng tôi là cố gắng hết sức để kiểm soát thông tin theo hợp đồng và tìm cách xóa bỏ những gian hàng, những sản phẩm của họ (những gian hàng bán hàng nhái) xuống khỏi hệ thống. Nhưng rất nhiều người bán họ lên đăng thông tin bán trong khi chúng tôi chỉ có 800 người để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng nên rất khó” - vị đại diện này nói.

Thật khó hiểu cho lời giải thích của vị đại diện này, bởi chính họ là người đã thu phí của các gian hàng, rồi gắn mác “đảm bảo chất lượng” cho gian hàng đó, vậy mà lại nói là khó đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng.

Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Công ty Luật Boss và cộng sự cho rằng phát biểu như đại diện trang web thương mại điện tử này là chưa có trách nhiệm. “Chúng ta phải xem xét nếu website này kinh doanh dưới góc độ thuần túy là một hoạt động kinh doanh phát sinh lợi nhuận thì phải chịu trách nhiệm trên cái diện tích anh đã đăng ký và đẩy lên trên hệ thống mạng cho người tiêu dùng truy cập, chứ không thể nói là không kiểm soát được.

Nếu không kiểm soát được tức là anh không kiểm soát được hành vi của mình và trong trường hợp này dẫn đến hậu quả là người khác lợi dụng cái diện tích đất của anh để bán hàng không đúng chất lượng thì anh phải liên đới và chịu trách nhiệm với người tiêu dùng và trước pháp luật”.

Tương tự với những chiếc điện thoại được bán trong các trung tâm thương mại lớn, những trung tâm này liệu có liên đới trách nhiệm nếu như người tiêu dùng bị thiệt hại? Vâng, quảng cáo, bày bán công khai, không khó để tìm ra những kẻ bán Iphone giả, rất mong các cơ quan chức năng sớm vào cuộc để bảo vệ người tiêu dùng.